Wydarzenia, Nasze sprawy, Ciekawostki

Miasto Łazarz

11-11-2014 23:52   Janusz Ludwiczak

114 lat temu Łazarz był odrębną gminą. W niedzielę w Katalonii odbyło się głosowanie w sprawie oddzielenia regionu od Hiszpanii. Natomiast we wrześniu przeprowadzono w Szkocji referendum dotyczące odłączenia się od Wielkiej Brytanii. A czy Łazarz mógłby oddzielić się od Poznania? Teoretycznie jest to możliwe - mamy przychodnie, kościoły, a nawet swój samorząd. Jak się okazuje pomysłów odłączenia dzielnicy od miasta w całej Polsce jest wiele.

1 kwietnia 1900 roku ówczesna gmina Święty Łazarz została przyłączona do miasta Poznania, lub jak niektórzy mawiają Poznań został przyjęty do Łazarza.

W niedzielę w Katalonii odbyło się głosowanie w sprawie oddzielenia regionu od Hiszpanii. Natomiast we wrześniu przeprowadzono w Szkocji referendum dotyczące odłączenia się od Wielkiej Brytanii. A czy Łazarz mógłby oddzielić się od Poznania? Teoretycznie jest to możliwe - mamy przychodnie, kościoły, a nawet swój samorząd.

O zdanie w tej sprawie zapytaliśmy poznańskich radnych ostatniej kadencji wybranych z okręgu Łazarz-Ogrody-Jeżyce.

Lepiej, by Łazarz był w Poznaniu. I tak jesteśmy charakterystyczni w Poznaniu, jesteśmy bardzo ważnym zakątkiem naszego miasta. Trzeba współpracować. Mamy swoją tożsamość. Mamy ludzi, którzy zrobili wiele dla Łazarza i Poznania - uważa radna Lidia Dudziak.

Łazarz jest tak ważną częścią naszego miasta, wiele tutaj się dzieje. Łazarz bardzo mocno jest utożsamiany z Poznaniem. W tej chwili mówi się o utworzeniu aglomeracji, a więc jeszcze większym organizmem. Łazarz jest ważnym miejscem na mapie Poznania. Przed ponad stu laty nasi poprzednicy starali się, aby Łazarz został włączony do Poznania, mając w perspektywie rozwój miasta i ówczesnej gminy. Łazarz był owszem odrębną gminą, ale nikt już sobie nie wyobraża Poznania bez Łazarza, Jeżyc, Górczyna i Wildy - twierdzi radny Wojciech Wośkowiak, przewodniczący Rady Miasta Poznania.

Jest to w obecnej sytuacji zupełnie niemożliwe. Pomijam to, że jest to dzielnica, która nie jest położona peryferyjne. Po odłączeniu pełniłaby taką enklawę w bramach miasta. Są takie przypadki, że takie rozwiązania funkcjonują w Japonii czy Szwecji, gdzie kilkutysięczna gmina otoczona jest przez inną gminę. Podobna sytuacja jest w Kopenhadze. Jednak dziś trudne byłoby odłączenie Łazarza od Poznania. Skala powiązań infrastrukturalnych czy ekonomiczno-społecznych Łazarza jest zbyt duża. Przez ponad sto lat to wszystko ze sobą bardzo się zrosło i zżyło - wskazuje radny Łukasz Mikuła.

Jak się okazuje pomysłów odłączenia dzielnicy od miasta w całej Polsce jest wiele. Stowarzyszenie Samorządne Strzemieszyce chciało uniezależnienia dzielnicy od Dąbrowy Górniczej. Z kolei grupa lokalnych aktywistów Nowej Huty chciała tą krakowską dzielnicę przekształcić w odrębną gminę. Podobny pomysł pojawił się również z dzielnicą Praga w Warszawie. Natomiast na Śląsku mieszkańcy ośmiu południowych dzielnic Mysłowic: Wesołej, Larysza, Morg, Kosztów, Krasów, Ławek, Brzezinki, Dziećkowic chcieli odłączyć się od miasta i stać się samodzielnymi gminami, które stworzyłyby powiat mysłowicki. Z kolei od Bydgoszczy chcieli odłączyć się mieszkańcy Piasków i Starego Fordonu. Dzielnice te nie miałyby stać się odrębnymi gminami, a zostać włączone do granic sąsiedniej miejscowości Osielska. Pojawia się również pomysł oddzielenia Górnego Śląska od Polski. W tym celu powstał nawet Ruch Autonomii Śląska (RAŚ).

Są jednak dzielnice, które odłączyły się od miasta i stały się odrębną gminą. Przykładem może być ponad 7-tysięczne Hampstead w Kanadzie. Miasto to zostało założone w 1914 roku, zaprojektowano jest tak, aby było w nim jak najwięcej zieleni. Domy były umieszczane na względnie sporych działkach, aby mieszkańcom zapewnić miejsce na własne ogrody. Ulice posiadają wiele zakrętów, co miało na celu zmniejszenie na nich ruchu oraz stworzenie ciekawego krajobrazu. Pomimo raczej płaskiego ukształtowania terenu — spora część miasta była kiedyś polem golfowym — zostało ono nazwana po innym "mieście ogrodowym", pagórkowatej londyńskiej dzielnicy Hampstead. 1 stycznia 2002 roku Hampstead został przyłączony do Montrealu i razem z dwoma innymi wcielonymi miastami: Côte-Saint-Luc i Montréal-Ouest utworzyły nową dzielnicę miasta Montreal - Côte-Saint-Luc—Hampstead—Montréal-Ouest. 20 czerwca 2004 w referendum przegłosowano odłączenie od metropolii i w wyniku tego 1 stycznia 2006 roku powstało ponownie miasto Hampstead (podobnie Côte-Saint-Luc i Montréal-Ouest odłączyły się od Montrealu, tworząc osobne miasta).

Kolejne przykłady dzielnic, które wyodrębniły się od miasta to Frederiksberg Municipality w Kopenhadze oraz Solna Municipality w Sztokholmie.

A może Łazarz znów mógłby jak 114 lat temu stać się wsią? Na początku roku ponad 26-tysięczny Jarocin, mający prawie tyle samo mieszkańców co Osiedle Św. Łazarz większość rad osiedli zastąpiło sołectwami. Dzięki temu rozwiązaniu mieszkańcy mogą skorzystać z funduszu sołeckiego, a 30% wydanych pieniędzy gmina będzie mogła odzyskać z budżetu państwa.

Zanim w Jarocinie powstały sołectwa mieszkańcy wzięli udział w konsultacjach społecznych, a później wzięli udział w wyborach, podczas których wybierali sołtysów. Przeciwny sołectwom w mieście był wojewoda wielkopolski, który skierował skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Ostatecznie Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że nic nie stoi na przeszkodzie, aby w mieście byli sołtysi.

Sołectwa wciąż obowiązują w Kaliszu. Nad podobnym rozwiązaniem zastanawiał się także Kraków. Sołectwa miałby powstać na osiedlach peryferyjnych.

Fot: Janusz Ludwiczak

ZOBACZ TAKŻE: Łazarz jak 113 lat temu sołectwem - sposób na więcej pieniędzy dla dzielnicy?

ZOBACZ TAKŻE: Łazarz też będzie miał stowarzyszenie?

ZOBACZ TAKŻE: W ciągu ostatniego roku Łazarz wyludnił się o prawie 6 tysięcy mieszkańców!