Gondolą nad Poznaniem?

19-09-2008 11:12   Janusz Ludwiczak

Parę lat temu mówiło się o powstaniu w Poznaniu fujibany. Powietrzna kolejka miała według projektu japończyków przebiegać z Ławicy na Krzesiny. Opole jako pierwsze miasto w Polsce wybuduje kolej gondolową nad miastem. Podobny projekt planują zrealizować Rzeszów, Katowice i Warszawa. Czy w Poznaniu powinna powstać kolej linowa nad miastem?

Miasto chce zbudować III ramę komunikacyjną. Inwestycja budzi wiele kontrowersji i sporów. Część mieszkańców z utęsknieniem czeka na nową drogę, którzy przyspieszy i polepszy ruch kołowy w zachodniej części miasta. Ponadto III rama wybudowana ma być z myślą o kibicach i Euro 2012. Jednak inni poznaniacy są przeciwni tej inwestycji. Nie podoba się im wycięcie drzew w Lasku Marcelińskim oraz wysokie koszty realizacji III ramy komunikacyjnej.

Adiunkci Instytutu Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarczo-Przestrzennej Uniwersytetu im.Adama Mickiewicza – dr Michał Beim i dr Bogusz Modrzewski na łamach Gazety Wyborczej Poznań piszą, że pieniadze potrzebne na budowę III ramy komunikacyjnej pozwoliłyby na budowę w Poznaniu przynajmniej 19 kilometrów metra. Według naukowców dwa lata temu na Mistrzostwach Świata w Piłce Nożnej rozegranych w Niemczech nawet 90 procent kibiców korzystało z transportu publicznego. W Berlinie naziemna kolejka miejska S-Bahn przewioziła nawet 30 tysięcy pasażerów w ciągu godziny, a metro – 18 tysięcy. Autorzy sugerują, że za fundusze przeznaczone na tą inwestycję komunikacyjną w Poznaniu mogłyby powstać dwie linie metra krzyżujące się ze sobą z Naramowic na Dębiec oraz z Marcelina na os.Rusa. W Europie i Ameryce Północnej budowa jednego kilometra podziemnego pociągu kosztuje od 150 do 500 milionów złotych.

A może Poznań powinien pójść w ślady Opola? Miasto to chce wybudować supernowoczesną kolej gondolową według projektu polskiego inżyniera Olgierda Mikoszy. Projekt o nazwie MISTER, czyli Miejski Indywidualny System Transportu Elektryczno-Rolkowego chce zrealizować także Górny Śląsk. Napowietrzną kolejkę planuje także Rzeszów.

Projekt o nazwie MISTER to nowatorski system miejskiego transportu publicznego. Według założeń małe, zautomatyzowane pojazdy na żądanie mogą przewieść nawet do pięciu osób pomiędzy dowolnymi przystankami. Podróż kolejką przypominałaby naziemną taksówkę, gdyż kurs rozpoczynałaby się od wskazania na mapie docelowego punktu i skasowaniu biletu.

Gondola składać ma się ze słupów i kratownicowo-rurowej szyny nośnej zawieszonej 10 metrów nad ulicami, 5-osobowych automatycznych wagoników oraz przystanków położonych poza trasą główną, nie blokujących tras przelotowych. Zalety systemu Mister to większa przepustowość niż autobus czy tramwaj, bezkolizyjność i większe bezpieczeństwo, indywidualność podróżowania, komfort, uniknięcie korków ulicznych i wypadków, zawsze klimatyzowane miejsce siedzące i bezpieczeństwo dzięki zainstalowanym kamerom w wagoniku, a także w pełni dostosowanie do potrzeb niepełnosprawnych oraz matek z wózkami.

Taka napowietrzna kolejka w ciągu godziny mogłaby przewieść od 4 do 10 tysięcy pasażerów w jednym kierunku. Przepustowość może być łatwo i tanio zwiększona dzięki stworzeniu trasy dwupoziomowej. Mister według założeń projektantów może osiągnąć średnią prędkość 50 km/h. W założeniu kolejka mogłaby przewozić także towary.

Realizację tego projektu rozpoczęło już Opole. Parę miesięcy temu na opolskim rynku stanął prototyp kolejki, składający się z ważącego 300 kilogramów wagonika i ponad tonowej konstrukcji.

Opole jako pierwsze miasto w Polsce będzie budować kolejkę gondolową nad ulicami i budynkami. Lada moment ratusz wyda warunki zabudowy. Ruszyły też prace projektowe nad inwestycją. Znaleziono także firmy, które zbudują gondole i mechanizm kolejki.

Śladami Opola chce iść też Rzeszów. Wstępny pomysł zakłada zbudowanie gondoli jeżdżącej po okrężnej trasie autobusów linii nr 0. Na realizację kilkukilometrowego odcinka miasto musiałoby przeznaczyć tylko 20 milionów złotych. Rzeszów chce starać się o dotację z funduszy unijnych oraz od prywatnych inwestorów. Jeżeli udałoby się zdobyć środki budowa pierwszej linii rozpoczęłaby się w 2010 roku.

Mistera chce nie tylko Opole i Rzeszów, ale Górny Śląsk. Parę dni temu po 40 latach oficjalnie działalność zakończyła kolejka Elka w Wojewódzkim Parku Kultury i Wypoczynku na pograniczu Katowic i Chorzowa. Składająca się z trzech linii w kształcie trójkąta i licząca w sumie 5539 metrów kolejka linowa łączyła Stadion Śląski z Wesołym Miasteczkiem i Planetarium. Każdy odcinek można było pokonać w ok.20 minut, a podróż przypominała wjazd na szczyt góry, z tą jednak różnicą, że kolejka linowa nie jechała pod górkę, ale nad klatką z niedźwiedziami w chorzowskim zoo.

Niestety z powodu złego stanu technicznego i braku funduszy na remont po czterdziestu latach zlikwidowano jedyną i najdłuższą w Europie nizinną kolejkę linową. Elka pozwalała w ciągu niecałej godziny zwiedzić Wojewódzki Park Kultury i Wypoczynku z lotu ptaka.

Jest jednak szansa na reaktywację kolejki Elka i to na większą skalę. Podobnie jak w Opolu i Rzeszowie kolej gondolowa pojawiłaby się nie tylko na terenie parku, ale i w całej aglomeracji górnośląskiej uzupełniając lub nawet zastępując tradycyjną komunikację. Tramwaje i autobusy, które i tak w GOPie nie są w zbyt dobrym stanie zastąpić miałby według twórców trzystukilometrowy system podniebnych szyn oplatających cały Górny Śląsk.

O podróżu w powietrzu i bez korków np. ze Starówki do zoo myśli też Warszawa. Pomysłem zainteresowały się nie tylko władze miasta, ale i dzielnicy Praga Północ. W tym przypadku realizacją inwestycji zainteresowane były Polskie Koleje Linowe.

Wzorcem do naśladowania może być o połowę większa ludnościowo, ale za to o połowę mniejsza powierzchniowo od Poznania hiszpańska Barcelona (100,4 kilometrów kwadratowych powierzchni i 1 605 602 mieszkańców, przy czym Poznań ma 261,85 km2 i prawie 565 tysięcy obywateli). Nad tym katalońskim miastem przebiegają aż dwie linie kolei linowej. Pierwsza linia, istniejąca już od 1931 roku prowadzi wzdłuż barcelońskiego portu nad Morzem Śródziemnym. Na trasie znajduje się stacja pośrednia w wieży Jaumei Tower.
Druga linia bardziej już nowoczesnej kolei gondolowej powstała w 1992 roku specjalnie na zorganizowane w Barcelonie letnie igrzyska olimpijskie. Gondola łączy górę Montjuic z plażą San Sebastia w dzielnicy Barceloneta. Kolejka w 8 minut pokonuje trasę 752 metrów, a każdy wagonik może przewieść 8 osób. Z wagoników widać całą panoramę miasta, w tym słynną katedrę Sagrada Familia.

W Polsce podobne koleje gondolowe aż lub tylko trzy tylko mamy, jednak tylko w górach (na Jaworzynę Krynicką, Szyndzielnię i w Świeradowie Zdrój).

Czy Poznań zamiast III ramy komunikacyjnej, której całkowity koszt budowy szacowany jest 9,14 miliarda złotych(!!) nie powinien wybudować kolei linowej? Miejski Indywidualny System Transportu Elektryczno-Rolkowego, czyli MISTER lub kolej gondolowa mogłaby dowozić kibiców na mecze Lecha czy Euro2012.
Napowietrzna kolejka mogłaby dojeżdżać od Portu Lotniczego Ławica, zahaczając o centrum handlowe King Cross, wspomniany już Stadion Miejski na Bułgarskiej i dalej do ścisłego centrum, chociażby na Dworzec Główny PKP. Napowietrzna kolej nie tylko nie stałaby w korku, umożliwiłaby dostanie się z jednego punktu miasta do drugiego, ale w dodatku gondola w Poznaniu stałaby się niebywałą atrakcją. Przecież od 1993 roku w Poznaniu mamy już kolejkę linową na Kopiec Wolności, na Malcie. Turyści i mieszkańcy mogą wjechać na sam szczyt, gdzie mieści się taras widokowy. Z punktu tego widać nie tylko Maltę, ale i panoramę miasta. Niestety do uruchomienia wyciągu potrzebna jest minimum 10-osobowa grupa, a praktycznie kolej linowa z braku chętnych jest praktycznie ciągle nieczynna. Kolej linowa na Kopiec Wolności liczy 150 metrów długości i w ciągu godziny może przewieść 1200 osób. Wybudowana została głównie dla potrzeb stoku narciarskiego.

Koszt jednego kilometra miejskiej kolejki napowietrznej systemu Mister to ok. 2 miliony złotych. Ponad 100 milionów złotych kosztowała wybudowana w półtorej roku kolej gondolowa ze Świeradowa Zdrój na Stog Izerski (1107 m n.p.m.). Wyciąg z 71 wagonikami liczy ponad 2 kilometry (dokładnie 2172 m). W ciągu godziny może przewieść prawie 2,5 tysiąca osób. Dodatkowo w wagonikach zmieścić mogą się rowery, co cieszy turystów, chcących korzystać ze szlaków górskich.

III rama komunikacja ma kosztować kilka miliardów. Dla porównania 1 kilometr nowej trasy tramwajowej wybudowanej od podstaw szacowany jest od 10 do 50 milionów złotych. Nowa 1800 metrowa trasa tramwajowa od Placu Wiosny Ludów do skrzyżowania Jana Pawła II i Kórnickiej wraz z wymianą infrastruktury podziemnej i nowym Mostem Świętego Rocha kosztował miasto 150 milionów złotych, z czego część środków dała Unia Europejska. Gdańsk za 2,9 kilometrową trasę tramwajową na chełmskie osiedla wraz z przebudową trzech skrzyżowań zapłacił 60 milionów złotych. Natomiast Płock za powstanie 19 km linii tramwajowej zapłaci 190 milionów złotych. Ponad dwukrotnie więcej kosztuje jeden kilometr metra.

Czy powinna powstać III rama komunikacyjna? Czy Poznań tak jak Barcelona, Opole, Rzeszów i Śląsk powinien mieć gondolę? Jesteśmy ciekawi Państwa opinii i zdania na ten temat.

Na zdjęciach:
Wizualizacja Mistera, fot: Jarosław Markiewicz (01-04.jpg), www.mist-er.eu (11-17.jpg)
Warszawska wizualizacja Mistera, fot: www.mist-er.eu (11.jpg)
Prototyp kolejki na opolskim Rynku , fot: www.mist-er.eu (16.jpg)
Gondola i druga linia kolejki linowej w Barcelonie, fot: www.panoramio.com (21-33.jpg)
Kolejka gondolowa na Jaworzynę Krynicką i Szyndzielnię, fot.Wikipedia (41-43.jpg)
Najdłuższa i jedyna w Europie nizinna kolej linowa Elka, fot: WPKiW (51.jpg)
Otwarta dość niedawno gondola ze Świeradowa Zdrój na Stog Izdebski, fot: www.kolejgondolowa.pl (61-62.jpg)
Kolej linowa na Kopiec Wolności, na poznańskiej Malcie, fot: Janusz Ludwiczak (71-75.jpg)

ZOBACZ TAKŻE: Koziołki czy pyra na euro?