Wydarzenia, Rady Osiedli, Polityka, Nasze sprawy, Mieszkania i nieruchomości, Komunikacja, Ekologia, zieleń i przyroda, Ciekawostki

"Nie jestem za tym by upamiętniać pruskich urzędników" – na Kolejowej będzie skwer im.Hermanna Kube?

20-01-2022 10:01   Janusz Ludwiczak

Skwer przy zbiegu ulic Potockiej, Kolejowej i Hetmańskiej, tzw. "park kieszonkowy" miałby otrzymać imię Hermanna Kube, dyrektora Zarządu Ogrodów i Parków Miejskich , pochodzącego z Poznania, zawodowego ogrodnika - planisty, który był m.in. autorem koncepcji zagospodarowania Parku Wilsona. Pomysł ten nie spodobał się jednak poznańskim radnym PiS.
– Nie jestem za tym by honorować i upamiętniać niemieckich urzędników – komentuje Przemysław Alexandrowicz, wiceprzewodniczący Rady Miasta Poznania.

Pomysłodawczynią nazwania skweru przy zbiegu ulic Potockiej, Kolejowej i Hetmańskiej jest Maria Łazarz, była przewodnicząca Zarządu Osiedla Św. Łazarz (w Radzie Osiedla Św. Łazarz w latach 2004-2019).

– 11 stycznia 2020 r. zwróciłam się do Zarządu Geodezji i Katastru Miejskiego GEOPOZ z wnioskiem o nazwanie skweru pomiędzy ulicą Hetmańską, Kolejową i Potockiej imieniem Hermanna Kube - od 1898 r. dyrektora Zarządu Ogrodów i Parków Miejskich, pochodzącego z Poznania, zawodowego ogrodnika - planisty. Na końcu ulicy Kolejowej między ulicą Hetmańską, Dmowskiego i Potockiej znajdują się najstarsze w Poznaniu ogródki działkowe, utworzone w 1904 roku na łąkach miejskich z inicjatywy i pod kierunkiem Hermanna Kubego. Nazwanie skweru ,w tym szczególnym miejscu, jego imieniem byłoby uhonorowaniem jego działań na rzecz zazieleniania Poznania. Przypomnienie tej wybitnej postaci ma szczególnie znaczenie w czasach, kiedy zanieczyszczenia powietrza i degradacja zieleni są głównymi przyczynami zagrożenia dla środowiska, kiedy zieleń staje się coraz ważniejszym i docenianym składnikiem struktury miejskiej. Z inicjatywy Hermanna Kube i wg jego projektu przebudowano w latach 1902-1904 Park Wilsona oraz wybudowano w latach 1911 -13 Park Sołacki – przekonuje Maria Łazarz.

Pod projektem podpisało się 15 osób, wśród których byli m.in. przedstawiciele Stowarzyszenia Wirtualny Łazarz.

– Pod kierownictwem Hermanna Kube Zarząd Ogrodów i Parków Miejskich sukcesywnie zadrzewiał ulice Poznania. Na Łazarzu wyróżniała się piękną zielenią ul. Głogowska, która miała charakter promenady, posadzono także nowe drzewa przy ul. Konopnickiej, Orzeszkowej, Limanowskiego, Kolejowej, Śniadeckich. Za czasów działalności H. Kube założono także szereg skwerów ozdobnych. Najciekawszy i największy, powstał na Rynku Łazarskim, podobnie jak Plac Wyspiańskiego (obecnie skwer Focha). Hermann Kube był także inicjatorem tworzenia przedogródków przy kamienicach, które powstały na licznych ulicach nowo przyłączonych i zabudowywanych dzielnic - Jeżyc, Łazarza i Wildy. Zakładano je tam, gdzie pozwalała na to sytuacja, a więc na bocznych ulicach, o ograniczonej przelotowości, nie skrępowanych dawną zabudową i odpowiednio szerokich. Zaprojektowane były z przedogródkami, a przy krawężnikach sadzono dodatkowo rzędy drzew . Najbardziej okazałe przedgródki, dochodzące nawet do 5 m. szerokości, utworzono przy ul.Matejki, ul. Klonowica, ul. Słowackiego, ul. Mickiewicza, ul. Poplińskich, ul.Działyńskich. W roku 1904 długość ulic z przedogródkami wynosiła 6,5 km – dodaje Maria Łazarz.

W grudniu projekt uchwały ws. w sprawie nazwania skweru imieniem Hermanna Kube pozytywnie zaopiniowała Rada Osiedla Św. Łazarz. Część radnych miała jednak zastrzeżenia.

– Należałoby zastanowić się czy to miejsce odpowiednie dla pomysłu upamiętnienia Hermana Hube. Czy jednak ten skwer nie powinien otrzymać imię Ogrodników Miejskich? – mówiła podczas grudniowej sesji Agnieszka Michalak-Pietkiewicz, przewodnicząca Zarządu Osiedla Św. Łazarz.

– Jestem przeciwny by miejsca publiczne nazywać imieniem urzędników. Czy to nie są czasem zasługi za obowiązki służbowe? Czy mamy inne miejsce nazwać imieniem wiceprezydenta? – wskazywał radny Wojciech Kosiedowski.

– Nie widzę nic złego, aby uhonorować zasłużonych urzędników. Swoją pracą można wiele zdziałać, zwłaszcza, że w dzisiejszych czasach powinniśmy dbać o zieleń – stwierdził radny Amadeusz Smirnow.

– Wyrażam poparcie dla tego pomysłu. Hermann Kube nie był "zwykłym" urzędnikiem, ale projektantem, który w unikatowy sposób zagospodarował tereny zielone w Poznaniu – podsumował łazarski radny i zarazem poseł RP Franciszek Sterczewski.

Za uchwałą było 12 łazarskich radnych, 2 było przeciw, 4 wstrzymało się od głosu.

W ubiegły czwartek sprawa ta była omawiana na Komisji Kultury i Nauki Rady Miasta Poznania, która jednak odstąpiła od zaopiniowania projektu uchwały. We wtorek decyzję w sprawie nadania im. Hermanna Kube skwerowi przy zbiegu Hetmańskiej, Kolejowej i Potockiej miała podjąć Rada Miasta Poznania, jednak projekt uchwały został zdjęty z porządku obrad.

Radny PiS, Przemysław Alexandrowicz jest przeciwny, by patronem tego skweru był pruski urzędnik.

– Nie jestem za tym by honorować i upamiętniać niemieckich urzędników. W zaborze pruskim Polacy nie mogli wówczas obejmować stanowisk urzędniczych – nie mogło być polskich ogrodników miejskich, zarządców tramwajów, kierowników miejskich szkół i instytucji publicznych. Polaków nie dopuszczano do wyższych stanowisk urzędniczych i zarządzania miastem. Zaraz po Powstaniu Wlkp., wiosną 1919 r., nasi poprzednicy przystąpili do usuwania śladów niemczyzny i repolonizacji miasta. Likwidowali niemieckie pomniki (zaczynając od Bismarcka na obecnym pl. Mickiewicza), usuwali niemieckie nazwy ulic i napisy, polonizowali szkoły. Jeżeli teraz wyróżnimy ogrodnika Hermana Kubego, to za chwilę możemy mieć propozycję uhonorowania kolejnych zaborczych (czy nawet okupacyjnych) zasłużonych urzędników – powiedział w rozmowie z portalem Lazarz.pl Przemysław Alexandrowicz, wiceprzewodniczący Rady Miasta Poznania i członek Komisji Kultury i Nauki.

Co więc teraz stanie się z projektem?

– Geopoz ma przygotować korektę i obszerną informację na temat Hermanna Kube. Poszukiwane będą argumenty za tym, by uhonorować pruskiego urzędnika w wolnej Polsce, po czym projekt uchwały wróci na prezydium komisji – tłumaczy Grzegorz Jura, przewodniczący Komisji Kultury i Nauki Rady Miasta Poznania.

Skwer przy ul. Kolejowej, pomiędzy Potockiej i Hetmańską został zrewitalizowany pod koniec 2019 roku. W ramach inwestycji, która kosztowała blisko 437 tys. zł posadzono 21 drzew i ponad 1250 sztuk krzewów i traw ozdobnych. Pojawiły się również nowe ścieżki, stojaki rowerowe i ławki w kształcie łuków.

Dodajmy, że to nie jedyny patron dla "parku kieszonkowego". Na początku 2020 r. łazarski radny Wojciech Kosiedowski zaproponował, by skwer ten otrzymał imię Jerzego Pertka – pisarza, dziennikarza i publicysty.

– Inicjatywa wyniknęła od prof. Bogumiły Żongołłowicz, która poprosiła mnie o pomoc w sprawie uhonorowania tak ważnej, a nieznanej poznańskiej postaci. Sam Jerzy Pertek praktycznie całe życie mieszkał bardzo po sąsiedzku - ul. Zakręt jest prawie na Łazarzu - tuż za szpitalem H. Święcickiego. Obecnie skwer ten nie posiada żadnej nazwy, a procedura jest tak, że rada osiedla najpierw musi złożyć wniosek o nadanie nazwy do Geopozu, dopiero później decyzję podejmie Rada Miasta – wyjaśniał wówczas Wojciech Kosiedowski, radny Osiedla Św. Łazarz.

Hermann Kube – urodził się 7 czerwca 1866 r. w Poznaniu. Był niemieckim ogrodnikiem, projektantem terenów zielonych, głównie parków, placów zabaw, ogródków działkowych i przydomowych. Wiedzę i umiejętności zdobywał w szkółkach hodowli drzew i krzewów w Poznaniu, Berlinie, Dreźnie. W latach 1891–1898 pracował w Królewskich Ogrodach Sanssouci. Od 1898 r. objął na cztery lata utworzony przez władze miejskie Poznania Zarząd Ogrodów i Parków. Z jego inicjatywy i według jego projektu powstał park noszący obecnie imię T.W. Wilsona oraz park Sołacki. Dużą wagę przywiązywał do sukcesywnego zadrzewiania terenów zieleni przy ulicach Poznania. W czasie kiedy kierował Zarządem Ogrodów i Parków, założono szereg skwerów ozdobnych i ogródków zielonych przy kamienicach. Dbał o urządzanie użytkowych terenów zielonych, boisk sportowych, placów zabaw dla dzieci. W latach 1913–1934 pracował w Hanowerze jako miejski dyrektor ogrodnictwa.
Zmarł 15 października 1944 r. w Einbeck, został pochowany na cmentarzu miejskim w Engesohde, który sam zaprojektował.

Fot: Janusz Ludwiczak

ZOBACZ TAKŻE: Rada osiedla chce, by skwer przy Kolejowej otrzymał imię Jerzego Pertka

ZOBACZ TAKŻE: Badają jak park kieszonkowy przy Kolejowej wpływa na mikroklimat

ZOBACZ TAKŻE: Przy Kolejowej powstał "park kieszonkowy" – za 430 tys. zrewitalizowano skwer