Ryszard ćwirlej - autor poznańskich kryminałów ("Upiory spacerują nad Wartą", "Trzynasty Dzień Tygodnia" i "Ręczna robota"), filmowiec ("3 km do Raju"), reportażysta, związany z telewizją (obecnie wydawca programu "Telekurier", był wydawcą "Teleskopu", autor programów "Strefa militarna", "Wielkopolski agrobiznes". Ponadto pracował w TVSilesia).
Urodzony w Trzciance, dzieciństwo spędził w Pile, studiował w Katowicach.

Podczas spotkania autorskiego czytelnicy mogli się dowiedzieć, co zainspirowało Ryszarda ćwirleja do napisania książek.

W każdym z kryminałów Ryszarda ćwirleja pojawiają się elementy pisane gwarą poznańską i wielkopolską.
"U mnie w domu mówiło się gwarą. Tata chodził po pyry, a mama obierała je na ryczce. Jako młody człowiek przyjeżdzałem do Poznania i przemierzałem tutaj na Łazarz, gdzie mogłem kupić te gemele" - mówił na spotkaniu autorskim Ryszard ćwirlej.

Już w drugiej połowie lat 90. pojawiły się kryminały, w których akcja dzieje się w Warszawie czy Wrocławiu. Jak się okazuje Ryszard ćwirlej czekał z niecierpliwością na kryminał, który dzieje się w Poznaniu.
"Jak sam sobie nie napiszę, to nikt tego nie napisze. Było zniecierpliwienie. Trzeba było to przelać na formę literacką" - żartował w poniedziałek Ryszard ćwirlej.

Rozmowa z Ryszardem ćwirlejem

Janusz Ludwiczak: Jest pan autorem licznych kryminałów. Co możemy w tych książkach znaleźć, jakie ciekawe historie?
Ryszard ćwirlej: Akcja wszystkich tych książek rozgrywa się w latach 80. ubiegłego wieku, więc są to kryminały, w których każdy z czytelników przenosi się w czasy PRLu, który odszedł na szczęście w niesławie. Piszę o tych czasach dlatego, że myślę, że warto przypomnieć sobie jak wyglądały te czasy. Chodzi o to, żeby docenić co mamy teraz, a dla młodszych czytelników jest to tak naprawdę zetknięcie z nieprawdopodobnym światem, który już gdzieś odszedł. Akcja rozgrywa się w Poznaniu, to jest miejsce geograficznie to samo ale jest to miejsce, które nie do poznania się zmieniło, czyli inna rzeczywistość.

Czy w książce znajdziemy historie, których akcja rozgrywa się na Łazarzu lub jego okolicach?
W każdej z książek zahaczam o Łazarz, bo jest to takie charakterystyczne miejsce Poznania, które myślę, że jako młody człowiek dosyć dobrze poznałem. Dlatego ten Łazarz jest ciągle obecny. W "Ręcznej Robocie", czyli ostatniej książce akcja zawiązuje się właśnie na Łazarzu, czyli dla miłośników tej dzielnicy myślę, że jest to taki smaczek, po który warto sięgnąć, po to, żeby przypomnieć sobie ten dawny Łazarz.

Jaką dla Pana dzielnicą jest Łazarz?
Jeśli chodzi o stary Łazarz, ten dawny było to dla mnie o tyle ciekawe, że właśnie tutaj przyjeżdżałem na to targowisko, słynną gemelę łazarską, po to, aby kupić sobie dwa papierosy na sztuki, albo kasetę z muzyką electric light orchestra. Mówię o kasetach, które praktycznie nie były dostępne na naszym rynku, a tutaj się pojawiały. Były przemycane, przywożone z zachodu. Łazarz dla człowieka 20-paro letniego w latach 80. był powiewem innej rzeczywistości. Żyliśmy w szarym, smutnym społeczeństwie. Natomiast Łazarz dawał ten oddech zachodu, który pokazywał, że rzeczywistość, gdzieś tam kawałek dalej jest zupełnie inna i warto robić wszystko, żeby ta rzeczywistość zachodnia znalazła się u nas. Udało się.

Skąd pomysł na napisanie książek?
Ja nie miałem pomysłu na pisanie książki. Nie myślałem, że będę kiedykolwiek pisarzem. Zawsze pisałem dużo, z resztą w pracy dziennikarskiej piszę się tak naprawdę codziennie. Kiedyś robiąc porządek w komputerze natrafiłem na tekst, jak dwaj wędkarze wyciągają trupa z Warty, przeczytałem go i powiedziałem sobie: kurcze, fajnie się zaczyna, ciekawe kto mógł zabić tę kobietę. Żeby odpowiedzieć sobie na pytanie kto zabił był tylko jeden sposób. Trzeba było pisać dalej.
Jedynym sposobem na odnalezienie morderców w moim wypadku jest pisanie i dojście do ostatniej strony.

Czy doczekamy się kolejnych kryminałów?
W tej chwili pracuję nad czwartym kryminałem, którego akcja też w pewnym momencie będzie zahaczała o Łazarz. Kryminał zatytułowany jest roboczo "Mocne uderzenie". "Mocne uderzenie" rozpoczyna się w roku 1988 na festiwalu rockowym w Jarocinie. Później akcja przenosi się do Poznania.

Fot: Janusz Ludwiczak