Spacer po Łazarzu - patroni naszych ulic, Reportaże, Ciekawostki

W czasie okupacji zwała się Joseph Haydn Strasse, w czasie komuny patronował jej Henryk Rutkowski

25-01-2015 12:11   Janusz Ludwiczak

Zobacz komentarze (3) * Skomentuj

Ulica ta ma 628 metrów długości. W czasie okupacji zwała się Joseph Haydn Strasse, w czasie komuny patronował jej Henryk Rutkowski. W rejestrze zabytków wpisane są trzy budynki. Przy ulicy tej znajdują się najstarsze ogródki działkowe, które urządzono je w 1904 roku na terenie łąk należących do miasta, pod kierunkiem Hermanna Kübego, dyrektora Ogrodów Miejskich.

Ulica Potockiej:

• Długość: 628 m
• Kod pocztowy: 60-211
• Urząd pocztowy: obszar doręczeń i najbliższa poczta - UP Poznań 74 (ul. Głogowska 132/140) oraz FUP Poznań 74 (ul. Chociszewskiego 18/20)
• Ilość budynków: 22
• Najwyższy numer: 51
• Status drogi: gminna/zbiorcza, układ uzupełniający
• Komunikacja miejska: brak
• Parafia: Matki Boskiej Bolesnej (ul. Głogowska 97)
• Obwód wyborczy: komisja nr 41, 42, 43 - Gimnazjum nr 51 (ul. Potockiej 38)
• Obwód szkół: Szkoła Podstawowa nr 77 (ul. Dmowskiego 50), Gimnazjum nr 51 (ul. Potockiej 38)
• Policja: Komisariat Poznań-Grunwald (ul. Rycerska), rewir III, rejon dzielnicowych 28, 30

Ma 628 metrów długości

Ulica Klaudyny Potockiej ma 628 metrów długości. Prowadzi ze wschodu na zachód, łącząc ulicę Kolejową z Głogowską. Arteria ta krzyżuje się z pięcioma ulicami: Kolejową, Łukaszewicza, Dmowskiego, Lodową i Głogowską.

W czasie okupacji zwała się Joseph Haydn Strasse, w czasie komuny patronował jej komunista Henryk Rutkowski

Za czasów pruskich ulica ta istniała zaledwie jako zamysł na przyszłość. Powstała ona dopiero pod koniec lat 30-tych ubiegłego wieku i otrzymała imię Klaudyny Potockiej. W czasie okupacji zmieniła nazwę na Joseph Haydn Strasse (Józefa Haydna), by po wojnie powrócić do swojej poprzedniej patronki. Na przełomie lat 40-tych i 50-tych, wraz z przedłużeniem po drugiej stronie ulicy Głogowskiej - ulicą Henryka Rutkowskiego. Po odzyskaniu niepodległości powróciła wraz do pierwotnej nazwy - Klaudyny Potockiej - pisze Andrzej Adamkiewicz na łamach Miesięcznika Parafii Matki Boskiej Bolesnej.

Pozostałości po ulicy Rutkowskiego są do dziś, czego dowodem jest numeracja. Budynki przy ul. Potworowskiego mają numer od 1 do 17 (strona nieparzysta) oraz od 2 do 22 (strona nieparzysta). Natomiast obiekty przy ul. Potockiej zaczynają się od numeru 21.

Najstarsze budynki mają prawie 100 lat

W rejestrze zabytków wpisane są trzy budynki znajdujące się przy ul. Potockiej. Kamienice pod numerem 30 i 32 powstały w latach 20. XX wieku. Dekadę później powstał dom pod numerem 23.

Pozostała zabudowa to głównie wielorodzinne bloki mieszkaniowe wybudowane w latach 1962-1967. W każdym z nich mieści się po 36-38 mieszkań. Największym z nich jest jednak blok przy ul. Potockiej 31-33a, który powstał w 1967 roku i znajduje się w nim 73 lokali mieszkalnych. Budynek ma 9609 m3 kubatury, a jego powierzchnia wynosi 3566,5 m2, z czego same mieszkania zajmują łącznie 2837,4 m2.

Plan miejscowy, który uchroni ponad 110-letnie ogródki działkowe

W obrębie ulic Hetmańskiej, Dmowskiego, Potockiej i Kolejowej znajdują się ogródki działkowe, które są najstarsze w Poznaniu. Urządzono je w 1904 roku na terenie łąk należących do miasta, pod kierunkiem Hermanna Kübego, dyrektora Ogrodów Miejskich.

W 2013 roku projekt nowego studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania przewidywał likwidację ogródków działkowych w obrębie ulic Dmowskiego, Potockiej, Kolejowej i Hetmańskiej z przeznaczeniem działki na tereny mieszkaniowo-usługowe.

Radna Lidia Dudziak wspólnie z działaczami PiS i działkowiczami z Potockiej zbierała podpisy od mieszkańców przeciwko przekształceniu ogródków działkowych. W sumie pod petycją podpisało się ponad 1600 osób.

We 20 stycznia 2014 roku Rada Miasta Poznania podczas sesji przyjęła projekt uchwały w sprawie przystąpienia do sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego "W rejonie ulic Hetmańskiej, Dmowskiego, Potockiej i Kolejowej". Plan miejscowy ma uchronić ogródki działkowe przed zabudową oraz zapewnić w przyszłości przeznaczenie części terenu np. na park. Za przyjęciem uchwały było 28 radnych. Od głosu wstrzymała się jedynie radna Joanna Frankiewicz z klubu Poznański Ruch Obywatelski.

Osiedle mieszkaniowe w miejscu drukarni kolejowej

Przy zbiegu ulic Kolejowej i Potockiej znajdowała się drukarnia kolejowa, która została wyburzona na przełomie 2008 i 2009 roku. Pod koniec sierpnia 2010 roku firma Wechta rozpoczęła budowę dziewięciokondygnacyjnego budynku mieszkalno-usługowego "Kolejowa 27". W budynku powstało 240 mieszkań jedno, dwu i trzypokojowych z balkonami, o powierzchni od 30 do 68,6 m2.

Budynek w przeważającej części ma siedem kondygnacji. Dwa dodatkowe piętra powstały w środkowej części budynku, od strony skrzyżowania Potockiej i Kolejowej. Obiekt wyposażony jest w nowoczesne windy oraz podziemną halę garażową na 103 miejsca postojowe oraz komórki lokatorskie. Na dziedzińcu budynku zaplanowano zieleń i małą architekturę, która zapewni przyszłym mieszkańcom ciszę i wytchnienie od miejskiego zgiełku. Pierwsi lokatorzy wprowadzili się do nowego bloku w maju 2012 roku.

Ogród Łazarz

Od lutego 2013 r. w ramach projektu "Generator Malta", realizowanego przy okazji festiwalu teatralnego Malta na skwerze przy ul. Potockiej, pomiędzy budynkami pod numerem 39 i 41 powstawał "Ogród Łazarz". Celem projektu było stworzenie miejsca do integracji mieszkańców, w którym będzie można wypocząć, spotkać się przy wspólnej kawie a także wziąć udział w warsztatach czy wspólnie obejrzeć projekcie filmowe.

Cel ten udało się osiągnąć. Najpierw wspólnie wybrano lokalizację "Ogrodu Łazarz", później posadzono pierwsze krzewy i drzewa, następnie zbudowano siedziska z palet, a także zamalowano bazgroły i szpecące graffiti na fragmencie ściany garaży. W miejscu tym powstała tablica, na której można malować kredą.

W czerwcu 2013 r. w "Ogrodzie Łazarz" pojawił się ponad 25-metrowy stół, przy którym zasiedli mieszkańcy, uczestnicy Malta Festival i zaproszeni goście. Na tą okazję każdy przygotował własnoręcznie przygotowaną potrawę. Były sałatki, chłodnik a także domowe ciasto.

W połowie lipca 2013 "Ogród Łazarz" odwiedziła słynna polska reżyser filmowa, teatralna i scenarzystka filmowa, Agnieszka Holland, która opowiadała również o swoim ostatnim filmie „W ciemności”, który był nominowany do Oskarów.

"Ogród Łazarz" ożył również w 2014 roku. Z okazji Dni Łazarza zorganizowano łazarską biesiadę. Latem odbywały się warsztaty przyrodnicze "Spotkajmy się pod wierzbą", w ramach których odbyły się prezentacje różnych gatunków pająków oraz prelekcje o występującej niegdyś na Łazarzu roślinności, tworzącej las dębowy prowadzone przez Stowarzyszenie Kasztelania Ostrowska Na wszystkich gości czekała herbata z... kasztelańskich łąk i mokradeł.

Walka o Gimnazjum 51

W listopadzie 2012 r. Wydział Oświaty przedstawił analizę wyników restrukturyzacji gimnazjów w roku szkolnym 2011/2012. Gimnazjum nr 51 przy ul. Potockiej znalazło się w kategorii najsłabszych z punktu widzenia przyjętych kryteriów - spadła m.in. liczba oddziałów. Rozważana była likwidacja szkoły. Pod koniec stycznia 2013 r. wiceprezydent Dariusz Jaworski poinformował, że nie będzie likwidacji Gimnazjum nr 51, jednak szkoła musi wdrożyć program naprawczy.

Siedziba "kablówki" w budynku po drogowcach

W pięciopiętrowym budynku przy ul. Potockiej 25 mieściła się siedziba firmy Inea - poznańskiego operatora telewizji kablowej i dostawcy usług internetowych. Obiekt ten w 1963 r. wybudowało Poznańskie Przedsiębiorstwo Robót Drogowych, które miało tam swoją siedzibę do 1998 roku.

Wiosną 2014 roku Inea rozpoczęła przeprowadzkę do Parku Technologicznego, który powstał na powierzchni 3,3 ha w Wysogotowie. Centrum składa się z kompleksu budynków biurowo-technicznych wraz z terenami zielonymi i Data Center, mieszczącym się na powierzchni 7,5 tys. m kw. wraz z laboratorium diagnostyczno-badawczym oraz centrum pomiarowym.

Z ulicy Potockiej przeniesiona została główna siedziba Inei, biura i dział windykacji oraz korespondencji , który zlokalizowany został w wynajmowanych budynkach przy ul. Kolejowej 19/21.

Ulicy patronuje siostra Tytusa Działyńskiego i polska patriotka

KLAUDYNA POTOCKA - z rodu Działyńskich. Urodziła się 27 sierpnia 1801 r. na zamku w Kórniku. Była siostrą Tytusa Działyńskiego, żoną Bernarda Potockiego – syna pisarza Jana Potockiego. Autora Rękopisu znalezionego w Saragossie, przyjaciółka Emilii Sczanieckiej, polska patriotka.

Pochodziła z zasłużonej dla kraju rodziny Działyńskich. Jej ojciec – Ksawery Działyński razem z bratem Ignacym należał do aktywnych uczestników prac Sejmu Czteroletniego i twórców Konstytucji 3 maja. Po śmierci ojca, matka Klaudyny odbyła z nią podróż do Warszawy, Wiednia i Paryża. Tam Klaudyna pobierała lekcje gry na fortepianie, dykcji, tańca, rysunków u znanych mistrzów. W 1823 roku powróciła z matką do Konarzewa, gdzie 25 września 1825 roku poślubiła Andrzeja Bernarda Potockiego.

Zaznaczyła się swą pełną poświęcenia pracą nad pielęgnowaniem rannych w dobie powstania listopadowego. Po jego upadku osiedliła się w Dreźnie, gdzie spieniężywszy swe klejnoty, niosła pomoc emigrantom. Tam nawiązała bliższe stosunki z Mickiewiczem, Polem, Odyńcem, Garczyńskim, którego pielęgnowała następnie w chorobie. Dzięki zapisanym przez nią funduszom powstała w Paryżu instytucja dobroczynna „Czci i chleba” roztaczająca opiekę nad emigrantami.

Właścicielka Wyspy Zamkowej na Jeziorze Góreckim wraz z romantycznym zamkiem. Utrzymywała Schronisko Polskie w Dreźnie, wspomagała prasę emigracyjną. Zmarła 8 czerwca 1836 r. z powodu powikłań chorób płuc i serca, będąc w siódmym miesiącu ciąży. Została pochowana na cmentarzu w Montmorency koło Paryża. W 1984 roku odznaczona została Gwiazdą Wytrwałości.

Ciekawostki:

• w bloku przy ul. Potockiej 45B mieszkał ks. kan. Janusz Piotrowski - wikariusz Parafii Matki Boskiej Bolesnej, założyciel i dyrygent Chóru Dolorosa.
• przy zbiegu ulic Potockiej i Dmowskiego, tuż obok budynku Klubu Osiedlowego "Krąg" i administracji Osiedla "Łazarz" Spółdzielni Mieszkaniowej Grunwald znajduje się zabytkowy słup ogłoszeniowy
• ulica Klaudyny Potockiej znajduje się tylko w Poznaniu.

Opracowanie na podstawie - źródła:

• Wikipedia
• Zygmunt Zaleski, "Nazwy ulic w Poznaniu", Magistrat Stołeczny Miasta Poznania, 1926
• "Spis zabytków architektury", red. Joanna Bielawska-Pałczyńska, Wydawnictwo Miejskie, Poznań 2004
• gazetka parafii Matki Boskiej Bolesnej
• System Informacji Przestrzennej - wykaz ZGiKM Geopoz
• wykaz dróg, Zarząd Dróg Miejskich
• lazarz.pl - materiały własne

Mapy: Biblioteka Uniwersytecka, Zdjęcia archiwalne: Jan Kurek, Gosia Andrzejczak (90), Fot: Janusz Ludwiczak

ZOBACZ TAKŻE: Spacer po Łazarzu - patroni naszych ulic