Wydarzenia, Oświata

Uczniowie ZSGL pamiętali o zamordowanych przez UB więźniach przy Jarochowskiego

24-09-2013 07:36   Janusz Ludwiczak

Zobacz komentarze (0) * Skomentuj

Dzień Hołdu i Pamięci Ofiar Reżimu Komunistycznego był obchodzony w poniedziałek w Zespole Szkół Gimnazjalno-Licealnych. Na początek uczniowie wysłuchali prelekcji przedstawicielki IPN dotyczącej historii Żołnierzy Wyklętych i bojowników antykomunistycznej konspiracji, a następnie złożyli kwiaty i zapalili znicze pod tablicą umieszczoną na murze szpitala Św. Rodziny przy ul. Jarochowskiego. To właśnie w tym miejscu znajdowała się katownia Urzędu Bezpieczeństwa, a śmierć poniosło kilkanaście osób.

Zespół Szkół Gimnazjalno-Licealnych nawiązał współpracę ze Związkiem Więźniów Politycznych Okresu Stalinowskiego.

W ramach Dnia Hołdu i Pamięci Ofiar Reżimu Komunistycznego uczniowie najpierw przywitali przybyłych gości - kombatantów ze Związku Więźniów Politycznych Okresu Stalinowskiego, przedstawicieli władz wojewódzkich, samorządowych, oświatowych, miejskich radnych, przedstawicieli Wojska Polskiego i Straży Więziennej oraz harcerzy z 100 PDH. Następnie Maria Szczesiak–Ślusarek z Instytutu Pamięci Narodowej wygłosiła w auli prelekcję dotyczącą historii Żołnierzy Wyklętych i bojowników antykomunistycznej konspiracji z lat 1945-1963.

Następnie wszyscy udali się przed budynek szpitala Św. Rodziny, przy ul. Jarochowskiego. Pod tablicą upamiętniającą wydarzenia z lat 1945-1947 złożono kwiaty i zapalono znicze.

Droga młodzieży, chciałbym by trwała pamięć o tych wydarzeniach i nie zaginęła pamięć o tych, którzy walczyli o wolność naszego narodu - powiedział Zenon Wechmann, prezes Związku Więźniów Politycznych Okresu Stalinowskiego Oddział Wielkopolska.

Uczniowie Gimnazjum nr 33 i XXXIII LO mają co roku obchodzić Dzień Hołdu i Pamięci Ofiar Reżimu Komunistycznego.

Żyjemy w czasach, gdzie nie ma wojny, mamy wolny kraj. Myślę, że jest rzeczną niezwykle istotną, by pamiętać o tamtych czasach. Deklaruję, że nasza młodzież przejmie opiekę nad tablicą. Mogę zapewnić, że uczniowie będą dbali o pamięć o tych wydarzeniach - zapowiedział Lech Sadowski, dyrektor Zespołu Szkół Gimnazjalno-Licealnych.

---

W budynkach przy zbiegu ulic Niegolewskich i Jarochowskich początkowo mieścił się klasztor Karmelitek Bosych. Poznańskie karmelitki, po wysiedleniu przez pruskie władze ze swojego domu przy ul. Wieżowej, w 1875 roku znalazły się w Krakowie. Do Poznania powróciły w 1920 roku i nabyły od księżnej Marii Bogdanowej Ogińskiej willowy budynek przy ul. Niegolewskich 23, a więc opodal.

W czasie okupacji Niemcy urządzili w pomieszczeniach klasztornych szkołę muzyczną. W latach 40. i 50. XX wieku znajdował się tu Miejski Urząd Bezpieczeństwa Publicznego. W latach 1945-1947 w ogrodzie pod murem przy ulicy Bogusławskiego, tzw. "ścianą śmierci" rozstrzeliwano więźniów, a zwłoki zakopywano na miejscu. Na pierwsze szczątki ofiar natrafiono w 1955 roku, a w latach 1960-1961 podczas prowadzenia prac przy budowie pralni szpitalnej odkryto mogiły zbiorowe.

Dzięki staraniom Okręgowej Komisji Badania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu oraz Związku Więźniów Politycznych Okresu Stalinowskiego Oddział Wielkopolska w 1991 roku przeprowadzono prace ekshumacyjne. W sumie od strony ul. Bogusławskiego i Niegolewskich odnaleziono 28 szkieletów oraz 40 czaszek.

Równo 22 lata temu, 17 września 1991 r. na murze, przy bramie Szpitala Św. Rodziny z udziałem m.in. byłych więźniów, którym udało się przeżyć i wydostać z miejsca kaźni odsłonięto tablicę pamiątkową. Jednak kilka lat później ją skradziono. Drugą tablicę odsłonięto we wrześniu 2008 roku.

Jesienią zeszłego roku pracownicy Instytutu Pamięci Narodowej poszukiwali szczątków ofiar komunizmu. Pod koniec września przeprowadzono badania georadarem.

Urządzenie bardzo mądre, daleko zawansowane technicznie, wskazuje naruszenie struktury ziemi, tylko tyle, że nie daje odpowiedzi na charakter naruszenia struktury gleby. Mieliśmy bardzo dokładne wyniki badań georadarowych, które wskazywały na szereg miejsc, gdzie doszło do naruszenia struktury ziemi. Chcieliśmy potwierdzić wiarygodność wyników badań georadarowych i ostatecznie wyjaśnić sprawę dawnej siedziby UB, gdzie były tutaj rozstrzeliwany osoby. Pamiętajmy, że w latach 90. były już tu prowadzone działania ekshumacyjne i znaleziono ludzkie szczątki - powiedział dr hab. Krzysztof Szwagrzyk, Pełnomocnik Instytutu Pamięci Narodowej ds. poszukiwań miejsc pochówku ofiar terroru komunistycznego lat 1944-56 i naczelnik Oddziałowego Biura Edukacji Publicznej IPN we Wrocławiu.

Przy użyciu małej koparki przebadano ponad 1,5 tysiąca metrów kwadratowych terenu od strony ulicy Sczanieckiej. Gdy nic nie znaleziono wykop był zasypywany, a teren wyrównywany. Po całodziennych pracach nie znaleziono szczątków ofiar komunizmu.

Spodziewaliśmy się, że mogą tutaj spoczywają jakieś ofiary. Przez dwa lata mieściła się tutaj siedziba Urzędu Bezpieczeństwa. Teren odgrodzony wysokim murem idealnie nadawał się wtedy do takich skrytych pochówków. Jest to rozległy teren. W tym budynku przez kilkadziesiąt lat urodziło się tysiące mieszkańców Poznania. W podziemiach do dzisiaj istnieją miejsca służące już do zupełnie innych celów, ale na ścianach znajdujemy napisy z imionami i nazwiskami, są tam wyryte krzyże, pozostawione rzeczy przez ludzi, którzy przez siedzibę UB przeszły. Jest to niezwykłe miejsce z dramatyczną historią - wskazuje dr Krzysztof Szwagrzyk.

Szpital Ginekologiczno-Położniczy Świętej Rodziny powstał tutaj zaraz po wojnie, a w 1980 roku został przyłączony do Szpitala Dziecięcego przy ul. Krysiewicza. Obecnie lecznice funkcjonują pod nazwą Specjalistyczny Zespół Opieki Zdrowotnej nad Matką i Dzieckiem w Poznaniu.

Fot: Janusz Ludwiczak

ZOBACZ TAKŻE: Za Niemców zwała się Ziethenstrasse. Nad ulicą znajdowały się drewniane pomosty - ul. Jarochowskiego

ZOBACZ TAKŻE: 68 lat temu w szkole przy Jarochowskiego rozpoczęto naukę w języku polskim {WIDEO}

ZOBACZ TAKŻE: Na terenie Szpitala Św. Rodziny poszukiwano szczątków ofiar komunizmu