Podczas majowej sesji Rady Osiedla Św. Łazarz zaopiniowała pozytywnie propozycję nadania skwerowi znajdującemu się przy zbiegu ulic Wyspiańskiego i Matejki imienia pułkownika Wada, zgłoszoną przez jednego z mieszkańców.
Chciałbym zaproponować Państwu rozważenie nadania imienia pułkownika Wada, wskazanemu przez Państwa skwerowi znajdującemu się w naszej dzielnicy. Pułkownik Harry Wade jechał wraz z Paderewskim pociągiem z Gdańska do Poznania. W trakcie podróży Niemcy nie chcąc zgodzić się, by Paderewski dotarł do Poznania zatrzymali pod Rogoźnem pociąg i nakazali mu pojechać do Warszawy inną drogą. Tylko interwencja pułkownika Wade, który oświadczył, że w Poznaniu czekają na niego członkowie misji wojskowej i zagroził, że uniemożliwienie jego przyjazdu do Poznania spowoduje skandal dyplomatyczny spowodowało, że Niemcy w końcu wyrazili zgodę by pociąg z Paderewskim jechał dalej. Można uznać, że gdyby nie interwencja pułkownika, być może powstanie nie wybuchłoby 27 grudnia 1918 r. - uważa Tomasz Łuczewski, konsultant historyczny, pracujący przy książkach beletrystycznych, dramatach, filmach fabularnych, których akcja dzieje się w Poznaniu i Wielkopolsce.
Rada Osiedla Św. Łazarz przekazała już sprawę Geopozowi, który sprawdzi, czy pułkownik Wade może być patronem skweru przy zbiegu ulic Wyspiańskiego i Matejki.
Na spotkanie naszej Rady Osiedla przyszedł mieszkaniec, który zaproponował nam upamiętnienie zapomnianej postaci pułkownika Wade, który odegrał dosyć ważna rolę w przeddzień wybuchu Powstania Wielkopolskiego. Dzięki niemu Ignacy Paderewski mógł przyjechać do Poznania. Myślę, że zbliżająca się 95. rocznica jest to niezwykle ciekawa i cenna inicjatywa. Cieszymy się, że sprawa ta zyskała zainteresowanie ze strony brytyjskiej. W piątek w Poznaniu będzie gościł ambasador Wielkiej Brytanii - mówi Wojciech Wośkowiak, Radny Miasta Poznania i przewodniczący Rady Osiedla Św. Łazarz.
W 2004 roku ówczesny ambasador uczestniczył w uroczystości odsłonięcia tablicy prof. Zygalskiego, która została odsłonięta z inicjatywy Rady Osiedla Św. Łazarz. Przemianowanie placu Wyspiańskiego na plac im. płk Wade nie wiązałoby się z żadnymi kosztami. Przy obecnym placu Wyspiańskiego nie ma żadnych mieszkańców i danych adresowych. W tej chwili nasza uchwała jest już rozpatrywana w Geopozie pod względem formalno-prawnym czy plac może to imię nosić. Jeżeli nie, to będziemy szukać innej lokalizacji na terenie Łazarza. Myślę, że jest to dobre miejsce, chociażby ze względu na bliskość dworca i kamienicy, w której mieszkał prof. Zygalski - dodaje Wojciech Wośkowiak, przewodniczący Rady Osiedla Św. Łazarz.
Rozmowa z Tomaszem Łuczewskim, pomysłodawcą.
Kim był pułkownik Harry Wade?
Jest to zapomniany bohater Powstania Wielkopolskiego. W opracowaniach, książkach poświęconych Powstaniu Wielkopolskiemu mówi się o tym, że była misja wojskowa, mówi się o Marszałku Fochu, ale nie mówi się o tych mniej ważnych postaciach, czyli członkach tej misji wojskowej. W momencie kiedy płk Wade z Paderewskim wybiera się do Poznania jeszcze tej misji nie ma. On jest członkiem delegacji wojskowej, która jedzie do stolicy Wielkopolski, żeby zapoznać się sytuacją w mieście jeszcze przed wybuchem powstania. W trakcie podróży Niemcy pod Rogoźnem zatrzymują pociąg wiozący Paderewskiego. Nie chcą się zgodzić na to, żeby Paderewski wjechał do Poznania, ponieważ czują, że może być to niebezpieczne z ich punktu widzenia. Płk Wade przekonuje Niemców, że on do Poznania dotrzeć musi jako członek międzynarodowej misji wojskowej i wybuchnie skandal, gdy nie zostanie przepuszczony. Po kilku godzinach Niemcy wyrażają zgodę na przejazd pociągu. Dzięki temu Paderewski przyjeżdża do Poznania.
Nie tylko sam fakt pomocy Paderewskiemu przy przyjeździe do Poznania jest tu ważny.
W połowie stycznia 1919 roku, czyli dwa tygodnie po wybuchu Powstania Wielkopolskiego płk Wade pisze do ministra spraw zagranicznych Zjednoczonego Królestwa raport na temat sytuacji w Poznaniu i Wielkopolsce. Raport ten powoduje zmianę o 180 stopni stanowiska brytyjskiego wobec Powstania.
Dotarłem ostatnio do źródła, które twierdzi, że płk Wade wymyślił podstęp z grypą hiszpanką, na którą rzekomo zachorował Paderewski. W Poznaniu tej grypy nie było, ale hiszpanka już swoje żniwo zebrała w innych częściach Europy, wszyscy się bardzo bali tej choroby. Dzięki temu Paderewski nie był inwigilowany przez Niemców i mógł swobodnie przebywać w hotelu Bazar.
Pułkownik Wade urodził się w 1873 roku w Pekinie. Jego ojciec był sinologiem. W 1888 roku przeniósł się wraz z rodziną do Anglii i rozpoczyna naukę w szkole, do której uczeszczał również Winston Churchil. Później idzie do wojska, służy jako porucznik, potem awansuje na majora, aż w końcu zostaje pułkownikiem. W czasie I wojny światowej staje się równiez dyplomatą, jest atache wojskowym w Danii, a potem członkiem misji. Pracuje w Lidze Narodów i Sądzie Światowym. Do swojej emerytury w 1937 roku działa na rzecz Ligi Narodów. Po II wojnie światowej bierze udział w procesach norymberskich, jak również pracuje przy komisji badawczej ONZ.
Skąd Pan czerpie wiedzę i skąd zainteresowanie osobą płk Wade?
Byłem konsultantem historycznym przy produkcji filmu "Hiszpanka". Jestem konsultantem historycznym pracującym przy książkach beletrystycznych, dramatach, filmach fabularnych, których akcja dzieje się w Poznaniu i Wielkopolsce. Jedną z postaci występujących w filmie jest pułkownik Harry Wade, ale jako postać trzecioplanowa.
Pracując przy tym filmie stwierdziłem, że jest to doskonała okazja, by ożywić związki poznańsko-wielkopolsko-brytyjskie, żeby o Powstaniu Wielkopolskim mówiło się w całej Polsce, ale również w Anglii. Wiem, że zainteresowanie ambasadora Wielkiej Brytanii jest duże. Z tego, co udało mi się ustalić, w Polsce jest tylko jedna ulica Churchila, nie ma prawie ulic, skwerów i placów, które nosiłyby imiona Brytyjczyków.
Dlaczego należy upamiętnić płk Wade właśnie w Poznaniu?
Gdyby nie płk Wade, to Powstanie Wielkopolskie mogłoby wybuchnąć zupełnie w innych okolicznościach i w innym czasie. Pozwolił Paderewskiemu swobodnie poruszać się po Poznaniu, i sprawił, że nie był on inwigilowany przez Niemców. Dzięki jemu raportowi zmieniła się postawa Brytyjczyków. 95. rocznica wybuchu Powstania Wielkopolskiego to doskonała okazja, by tego zapomnianego bohatera upamiętnić.
Czy plac Wyspiańskiego to odpowiednie miejsce?
Przemianowanie ulicy w centrum miasta wiąże się z kosztami, zmianą adresów. Skwer ma kilka zasadniczych plusów. To miejsce ma ciekawą architekturę wokół, nawiązującą do tamtych czasów, czyli przełomu XIX i XX wieku. Aranżując ten skwer możemy nawiązać do istniejącego na Cytadeli cmentarza lotników angielskich. Nie w każdym mieście w Polsce są takie cmentarze. Plac to miejsce dość reprezentacyjne, w pobliżu jest Park Wilsona, którego patronem jest osoba spoza Polski. Poza tym plac Wyspiańskiego znajduje się blisko dworca, czyli miejsca, do którego płk Wade przyjechał razem z Paderewskim. Tak więc myślę, że to dobry pomysł.
Fot: Janusz Ludwiczak
ZOBACZ TAKŻE: Lejek Łazarski przekształcił się w Skwer im. Kazimierza Nowaka {POSŁUCHAJ}
ZOBACZ TAKŻE: Mistrz Paderewski przyjechał na Dworzec Letni
ZOBACZ TAKŻE: Mieszkańcy Łazarza oddali hołd Powstańcom Wielkopolskim
ZOBACZ TAKŻE: Rozpoczęła się rewitalizacja placu Wyspiańskiego
ZOBACZ TAKŻE: Na ulicy Jarochowskiego pojawi się więcej drzew?
Komentarze (4)
Aktualności |
najnowsze | najpopularniejsze |
· "Trójki" do Rady Miasta – MINI-debata z kandydatami
(29-03-2024 01:08)
· Rozpoczęło się Triduum Paschalne, w oczekiwaniu na Wielką Noc {GODZINY NABOŻEŃSTW}
(28-03-2024 20:40)
· "Dwójki" do Rady Miasta – MINI-debata z kandydatami
(27-03-2024 16:09)
· Poważna awaria w INEA
(26-03-2024 14:37)
· MINI-debata z kandydatami do rady miasta – na początek "jedynki"
(26-03-2024 14:12)
· Głogowska/Hetmańska: Powstanie 12-piętrowy blok z 337 mieszkaniami
(02-10-2023 13:28)
· Na terenie dawnego stadionu Energetyka działa giełda handlowa
(16-07-2023 01:04)
· Zaginęła Zuzia – szukają jej stęsknieni właściciele
(23-01-2023 07:22)
· Konsekrowano kościół. Głogowską przeszedł "czarny protest" – łazarskie kalendarium
(08-10-2023 23:51)
· Równo 217 lat temu Napoleon Bonaparte przybył do Poznania i raczył się piwem na Górczyńskiej
(27-11-2023 12:11)
Niezapominajka |
kwi
do 07-04-2024
Międzynarodowe Targi Poznańskie
"Poznań Motor Show" - targi motoryzacyjne
TTM - Targi Techniki Motoryzacyjnej
kwi
Poznań * Łazarz
Wybory samorządowe
kwi
do 14-04-2024
Międzynarodowe Targi Poznańskie
"Poznań Run Expo" - targi sportowe: bieg | aktywność | motywacja
kwi
Poznań * Łazarz
16. Poznań Półmaraton
kwi
11:00
Młodzieżowy Dom Kultury nr 3 ul. Jarochowskiego 1
Konkurs Piosenki Przedszkolnej
Komentarze |
najnowsze | najwięcej |
· Do "tajemniczej" M. Jeżeli zna Pani inne ulice niespełniające ...
(28-03-2024 14:22)
· @mieszkaniec: to ty nie wiesz, że polityka zawsze ciągnie do koryta. Ale fakt ...
(28-03-2024 10:25)
· @Pieszy Miejski, nieśmiało wtrącę, że Głogowska nie jest jedyną ulicą ...
(28-03-2024 07:51)
· Zgłosiłem do prokuratury by zbadano, czy niezgodna z prawem organizacja ruchu ...
(27-03-2024 23:37)
· A to panu Wośkowiakowi zamarzył się powrót do rady miasta???
(27-03-2024 19:20)
· Działkowcy protestują: "Rada osiedla podjęła decyzję bez konsultacji z ... (19)
· Zamurowano okna w kamienicy przy Głogowskiej. Obok powstanie nowy budynek (16)
· Os. Hetmańskie: Ruszyła budowa 14-kondygnacyjnego bloku, w którym powstanie ... (16)
· Głogowska/Hetmańska: Powstanie 12-piętrowy blok z 337 mieszkaniami (15)
Ogłoszenia |
· Chcesz pozdrowić sąsiada? Nie wiesz, jak sprzedać samochód lub ...
(19-08-2005 00:00)
Zapisz się na listę mailingową: