Spacer po Łazarzu - patroni naszych ulic, Reportaże, Ciekawostki

Niegdyś droga przebiegająca wśród pól. Poczta i blok z narożnymi oknami - ul. Chociszewskiego

05-03-2013 01:18   Janusz Ludwiczak

Zobacz komentarze (1) * Skomentuj

Niegdyś droga wiejska przebiegająca wśród pól. Za okupacji nosiła nazwę Eichendorfa. Najstarszy budynek powstał tutaj w latach 20. XX wieku, mieści się tutaj urząd pocztowy, przedszkole i szkoła podstawowa, a także budynek z narożnymi oknami, którego nie ma drugiego takiego na Łazarzu - mowa o ulicy Chociszewskiego, której patronem jest pisarz ludowy, redaktor i działacz narodowy.

Ulica Chociszewskiego:

• Długość: 842 m
• Kod pocztowy: 60-257 (od nr 2 do 20 parzyste), 60-255 (od nr 7 do 13 niep., od nr 17-25 niep.), 60-257 (nr 15), 60-258 (od nr 22 do 38 parz.), 60-256 (od nr 27 do 49 niep.), 60-259 (od nr 40 do 50a parz.), 60-261 (od nr 52 do 56 parz.), 60-260 (UP Poznań 34)
• Urząd pocztowy: obszar doręczeń i najbliższa poczta - UP Poznań 34 (ul. Chociszewskiego 18/20)
• Ilość budynków: 29
• Najwyższy numer: 56
• Status drogi: gminna / zbiorcza, układ uzupełniający
• Komunikacja miejska: BUS - 64
• Parafia: Matki Boskiej Bolesnej (ul. Głogowska 97)
• Okręg wyborczy: II (Łazarz-Stary Grunwald-Jeżyce-Ogrody)
• Obwód wyborczy:
  • ul. Chociszewskiego 2, 4, 5, 6, 7, 9, 11, 12, 13, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 22a, 22b, 22c, 23, 25, 27, 29, 31, 33, 33a, 35, 37, 37a, 39, 41, 41a, 43, 43a, 45, 47 - komisja nr 40, Szkoła Podstawowa nr 69 (ul. Jarochowskiego 62)
  • ul. Chociszewskiego 24, 24a, 24b, 26, 26a, 28, 28a, 30, 30a, 32, 32a, 34, 34a, 34b, 36, 38, 40, 42, 44, 44a, 44b, 44c, 46, 46a, 48, 48a, 50, 50a, 52, 52a, 54, 54a, 54b - komisja nr 44 Zespół Szkół Gimnazjalno-Licealnych (ul. Wyspiańskiego 27)
• Obwód szkół:
  • ul. Chociszewskiego 2, 4, 6, 7, 9, 11, 12, 13, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 22a, 22b, 22c - Szkoła Podstawowa nr 69 (ul. Jarochowskiego 62), Gimnazjum nr 53 (ul. Winklera)
  • ul. Chociszewskiego 2, 4, 5, 23, 24, 24a, 24b, 25, 26, 26a, 27, 28, 28a, 29, 30, 30a, 31, 32, 32a, 33, 33a, 34, 34a, 34b, 35, 36, 37, 37a, 38, 39, 40, 41, 41a, 42, 43, 43a, 44, 44a, 44b, 44c, 45, 46, 46a, 47, 48, 48a, 49, 50, 50a, 52, 52a, 54, 54a, 54b, 56 - Szkoła Podstawowa nr 90, ul. Chociszewskiego 56, Gimnazjum nr 33 (ul. Wyspiańskiego 33)
• Policja: Komisariat Poznań-Grunwald (ul. Rycerska), rewir II, rejon dzielnicowych 11

Alternatywna na korki na Hetmańskiej

Ulica Chociszewskiego ma 842 metry długości, przebiega z zachodu na wschód, łącząc Głogowską z Reymonta. Krzyżują się z nią cztery ulice - Kasprzaka, Bogusławskiego, Jarochowskiego i Szymborska. Za skrzyżowaniem z ul. Reymonta krótki, ślepy odcinek prowadzi do Szkoły Podstawowej nr 90.

Do dziś na fragmencie ulicy Chociszewskiego, na odcinku pomiędzy Reymonta a Jarochowskiego zachowała się oryginalna kostka brukowa, ułożona najprawdopodobniej pod koniec lat 20. XX wieku.

Ulica Chociszewskiego ratuje wielu kierowców przed sznurem samochodów ciągnących się w każdy dzień roboczy (zwłaszcza w godzinach szczytu) wzdłuż ulicy Hetmańskiej.

Niegdyś droga wiejska przebiegająca wśród pól, powstały tutaj pierwsze w Polsce ogródki działkowe, za okupacji nosiła nazwę Eichendorfa

Zdzisław Zakrzewski w książce "Ulicami mojego Poznania" pisze:
"Ulica Józefa Chociszewskiego została przeprowadzona drogą wiejską, przebiegającą dawnymi czasy wśród pól i wiatraków z traktu na Głogów w prawo, w kierunku na Jeżyce i Marcelin. Ulicę zabudowano najpierw od strony południowej.
Dziwnym trafem mieszkaniec ulicy Chociszewskiego, Walerian Sobkowiak, ostatni naczelny redaktor "Kultury", skreślił obszerną monografię poświęconą nękanemu przez Prusaków więzieniem lub grzywną, nieustraszonemu Chociszowi.
W roku 1923 powstała tutaj rozległa kolonia ogródków pracowniczych. Jest prawdopodobne, że Poznań pierwszy w Polsce, już w roku 1908 zaprowadził ogródki działkowe w mieście".

Z kolei Zygmunt Zaleski w swojej publikacji "Nazwy ulic w Poznaniu" pisze:
"Z niewykończonym przedłużeniem na wschód od Łazarskiej została przejęta w roku 1900 z gminą Św. Łazarz. Za czasów niemieckich nosiła nazwę ul. Eichendorfa. Od 5 stycznia 1920 r. zwie się ulicą Józefa Chociszewskiego. "

Najstarszy budynek powstał w latach 20. XX wieku

Budynek pod numerem 47 został zbudowany w latach 20. XX wieku. W kolejnej dekadzie powstawały kamienice pod numerami; 15, 17, 19, 21, 25, 27, 29, 31, 35, 37, 39 i 45.

Na samym początku ulicy Chociszewskiego pod numerami 2, 4 i 6 mieści się postawiony w 1957 roku trzypiętrowy budynek, w którym znajduje się łącznie 46 mieszkań.

"Budynek całkowicie podpiwniczony, z częścią byłego składu opału wychodzącą poza obrys przyziemia. Fundamenty w postaci ław betonowych zbrojonych. Ściany zewnętrzne murowane z cegły pełnej na zaprawie cementowo – wapiennej. Stropy prefabrykowane DZ-3. Stropodach z typowych prefabrykowanych płyt korytkowych, pokryty papą. Cztery dwubiegowe klatki schodowe wykonane z elementów prefabrykowanych (bieg typowy i płyta podestowa). Stolarka okienna i drzwiowa typowa drewniana. Ściany zewnętrzne otynkowane. Rynny i rury spustowe oraz opierzenia z blachy stalowej ocynkowanej" - czytamy na stronie Osiedla "Łazarz" Spółdzielni Mieszkaniowej Grunwald. Co ciekawe identyczny blok znajduje się przy ul. Potworowskiego 16-22.

Przechodzimy skrzyżowanie z ul. Kasprzaka i pod "dwunastką" znajduje się blok zbudowany w stylu modernistycznym.

Wśród socrealistycznych kamieniczek, jakie zapełniają tą okolicę zauważyłem funkcjonalistyczny blok. Blok kojarzy mi się z tym "grającym" w serialu `Wojna Domowa`, więc pewnie tak jak on powstał na przełomie lat 50. i 60. Szczególnie podoba mi się ta betonowa ścianka w deseń z kółek, a balkony też są niczego sobie - nieźle wyglądają. Pozostaje tylko mieć nadzieję, że przy remoncie blok nie padnie ofiarą artystycznych zapędów urzędników ze spółdzielni i zamiast oryginalnej architektury zobaczymy kolejnego pastelowego potworka w paski albo inne mazy - pisze na swoim blogu "Modernistyczny Poznań" Marcin Stachowiak, miłośnik modernizmu, socrealizmu, funkcjonalizmu i postmodernizmu.

Z kolei naprzeciwko mieści się czteropiętrowy budynek mieszkalny, którego architekt zaprojektował narożnikowe okna. W Poznaniu, na pewno na Łazarzu nie ma drugiego takiego budynku.

W bloku pod numerem 18 i 20 mieści się Urząd Pocztowy Poznań 34, który czynny jest od poniedziałku do soboty w godz. od 8:00 do 20:00 (choć jeszcze w 2010 roku funkcjonował również w soboty). Jest to druga największa placówka pocztowa na Łazarzu (po Poznań 2 przy Dworcu Zachodnim). Obszar doręczeń tej placówki pocztowej obejmuje spory obszar dzielnicy. Listonosze z Urzędu Pocztowego Poznań 34 doręczają przesyłki od ulicy Palacza nawet po Wyspiańskiego i Kolejową.

Na poczcie przy ul. Chociszewskiego można jeszcze wysłać faks czy nadać paczkę. Niekiedy klientom potrzebna jest duża cierpliwość, bo kolejka wychodzi nawet na zewnątrz. Jak widać trzy okienka to za mało.

Bliźniacze bloki przy alei Bagiennej z najlepszą termomodernizacją roku

Po północnej stronie ulicy, w kwartale pomiędzy ul. Reymonta, Chociszewskiego, Jarochowskiego i Parkiem Kasprowicza zbudowane zostały bliźniacze bloki, które powstawały w latach 50.

Blok pod numerem 46a-52a, znajdujący się od strony Parku Kasprowicza zajął w 2011 roku I miejsce w konkursie na najlepszą termomodernizację elewacji w Poznaniu, organizowanego przez Stowarzyszenie Inwestycje dla Poznania, pod patronatem Miejskiego Konserwatora Zabytków.

Równolegle do ulicy Chociszewskiego, od skrzyżowania ulic Jarochowskiego i Potworowskiego do przedszkola nr 32 oraz dalej do ul. Reymonta prowadzi droga, która przez naszego Czytelnika określana została mianem alei Bagiennej. Opinia ta nie jest przypadkowa, gdyż droga dojazdowa do pobliskich budynków jest w fatalnym stanie. Problem jednak w tym, że nie jest to oficjalna droga publiczna, nie leży ona ani w administracji Zarządu Dróg Miejskich ani Zarządu Zieleni Miejskiej. Okazało się, że właścicielem tego terenu jest Zarząd Komunalnych Zasobów Lokalowych, który nie widzi powodu przeprowadzeniu remontu drogi dojazdowej do posesji. Od lat również Przedszkole nr 32 stara się o przeprowadzenie remontu swojej drogi dojazdowej, którego dyrekcja jest odsyłana od jednej instytucji do drugiej. Więcej w artykule: Za "Aleję Bagienną" odpowiada ZKZL.

Kamienice, bloki i również wille

Przy ulicy Chociszewskiego znajdują się głównie zabytkowe kamienice zbudowane w latach 20. i 30., a także bloki postawione w połowie XX wieku. Pod numerem 29 i 31 stoją jednak dwie wille. Jak widać przy ulicy tej mieszczą się także domy jednorodzinne.

Reymonta rozdzieliła na dwie części. Dzięki stacji benzynowej powstało przejście dla pieszych

Widać ewidentnie, że ulica Chociszewskiego stanowiła kiedyś jedną całość. Jednak po wybudowaniu ul. Reymonta i I ramy komunikacyjnej, stanowiącej fragment drogi krajowej nr 11 arteria ta została przecięta. Do 1994 roku, aby dostać się na drugą stronę ulicy Chociszewskiego należało pokonać przejście dla pieszych, które znajdowało się na skrzyżowaniu ulic Hetmańskiej i Reymonta. Droga do Szkoły Podstawowej nr 90 (której autor tekstu jest absolwentem) prowadziła przez skwerek, na którym znajduje się obecnie stacja benzynowa, niegdyś Esso, obecnie pod marką Lotos. Otwarcie stacji benzynowej było zaskoczeniem przede wszystkim dla uczniów "dziewięćdziesiątki", którzy chodzili tam często kupować napoje lub kanapki do szkoły. Po wybudowaniu stacji mogli oni korzystać z krótszej drogi przez nowo wybudowane przejście dla pieszych.

"Dziewięćdziesiątka"

Na samym końcu ulicy Chociszewskiego, już na terenie Osiedla Grunwald Południe, pod numerem 56 mieści się budynek wspomnianej powyżej Szkoły Podstawowej nr 90 im. hrabiego Władysława Zamoyskiego.

"Dziewięćdziesiątka" zbudowana została w 1964 roku jako jedna z tysiąclatek. Z początkiem roku szkolnego 1991/1992 rozpoczęto w szkole wdrażać autorski program muzyczny - powstała pierwsza klasa z programem muzyki.

Obecnie do szkoły tej uczęszcza 640 uczniów do 26 oddziałów klasowych, których kształci 52 nauczycieli oraz 14 pracowników administracji i obsługi. Na przełomie 41 lat w szkole uczyło 128 nauczycieli, ukończyło ją 4485 absolwentów.

"Świerszczykowe Nutki"

Szkoła Podstawowa nr 90 to nie jest jedyna placówka edukacyjno-oświatowa przy ul. Chociszewskiego. Pod numerem 44c (od strony Parku Kasprowicza) mieści się Przedszkole nr 32 "Świerszczykowe Nutki" (do której autor tekstu również uczęszczał). Placówka ta powstała dziesięć lat wcześniej niż "Dziewięćdziesiątka", bo w 1954 roku. Do Przedszkola "Świerszczykowe Nutki" uczęszcza setka dzieci. Zajęcia dla przedszkolaków odbywają się w czterech grupach: "Biedronki" dla dzieci 2,5-letnich, "Pszczółki" dla 3 i 4-latków, "Świerszcze" dla 4-latków, zaś pięciolatki uczęszczają do grupy "Żabki".

Patronem pisarz ludowy, redaktor i działacz narodowy

Józef CHOCISZEWSKI - redaktor, wydawca, pisarz ludowy, działacz narodowy. Urodził się 28 lutego 1837 roku w Chełście niedaleko Czarnkowa. Pochodził z rodziny nauczyciela ludowego. W latach 1849-1858 uczył się w gimnazjum w Trzemesznie, gdzie organizował tajne kółka samokształceniowe. W latach 1861-1862 redagował "Gwiazdkę Cieszyńską". Po wysiedleniu z zaboru austriackiego osiadł w Chełmnie. Prowadził księgarnię polską (1868-1871), wydawał kalendarze, pisma, m.in.: "Katolik" (1868, w 1869 odstąpiony Karolowi Miarce), "Piast" (1867-1869), "Przegląd Słowiański", "Staszic"; redagował czasopisma: "Nadwiślanin" (1862-1863, 1867), "Przyjaciel Ludu" (1862-1863), "Wielkopolanin", "Przyjaciel Dzieci" (1867-1868), "Dzwon Wielkopolski" (1878), "Lech" (1878-1879), "Dziennik Kujawski" (1893-1895, Inowrocław), "Gazeta Gnieźnieńska" (od 1895).

Chociszewski była autorem ponad 300 książek, utworów teatralnych i artykułów. Był również wydawcą książek historycznych i literatury polskiej. Prowadził ożywioną działalność społeczną jako organizator wielu stowarzyszeń kulturalno-oświatowych. Był wielokrotnie więziony i karany przez władze pruskie. Zmarł 11 listopada 1914 roku w Gnieźnie. Spoczywa na cmentarzu Św. Krzyża.

Ciekawostki:

• Do dziś na fragmencie ulicy Chociszewskiego, na odcinku pomiędzy Reymonta a Jarochowskiego zachowała się zachowała się oryginalna kostka brukowa, ułożona najprawdopodobniej pod koniec lat 20. XX wieku. Mieszkańcy zdążyli przyzwyczaić się już do hałasu kół samochodów przejeżdżających po zabytkowej nawierzchni.
• Za czasów niemieckich nosiła nazwę ul. Eichendorlfa.
• "Chociszewskiego" to także nazwa przystanku dla autobusów linii nr 64.
• Na terenie półhektarowej działki położonej w obrębie ulic Chociszewskiego, Głogowskiej, Hetmańskiej i Kasprzaka, gdzie mieści się obecnie parking strzeżony ma powstać hotel lub biurowiec. Póki co to tylko plany.

Opracowanie na podstawie - źródła:

• Wikipedia
• Zygmunt Zaleski, Nazwy ulic w Poznaniu, Magistrat Stołeczny Miasta Poznania, 1926 "Spis zabytków architektury", Wydawnictwo Miejskie, Poznań 2004
• Zbigniew Zakrzewski "Ulicami mojego Poznania. Poznańskie dzielnice"
• "Spis zabytków architektury", Wydawnictwo Miejskie, Poznań 2004
• Modernistyczny Poznań
• strona internetowa Urzędu Miasta Poznania
• Wykaz dróg, Zarząd Dróg Miejskich

Fot: Janusz Ludwiczak

ZOBACZ TAKŻE: Za "Aleję Bagienną" odpowiada ZKZL

ZOBACZ TAKŻE: Przedszkolaki szukały zająca

ZOBACZ TAKŻE: W szkołach zorganizowano kiermasze świąteczne - dochód przeznaczony zostanie na sprzęt multimedialny

ZOBACZ TAKŻE: Z powodu awarii wodociągowej ulica Chociszewskiego nieprzejezdna. Autobusy "64" kursują objazdem

ZOBACZ TAKŻE: Naprawiają kostkę brukową na Chociszewskiego. Przystanek autobusów T3 i 64 został przesunięty

ZOBACZ TAKŻE: Na skrzyżowaniu Kasprzaka i Chociszewskiego powstanie sygnalizacja, jeśli znajdzie się pół mln zł

ZOBACZ TAKŻE: Spacer po Łazarzu - patroni naszych ulic