Estetyka, Komunikacja, Mieszkania i nieruchomości, Wydarzenia

Dworzec Letni został nagrodzony

05-01-2013 00:32   Janusz Ludwiczak

Zobacz komentarze (0) * Skomentuj

Miejska Konserwator Zabytków, Joanna Bielawska-Pałczyńska za "wyjątkową pieczołowitość i staranność wykonanych prac" przyznała specjalne wyróżnienie w konkursie na najlepszą renowację przeprowadzoną w 2011 roku.

Remont Dworca Letniego trwał rok i kosztował 5 milionów złotych. W ramach przeprowadzonych prac odbudowano dach peronu, wyremontowano budynek Dworca Letniego, wymieniono stolarkę drzwiową i okienną, a także przeprowadzono remont liczącego 350 metrów długości peronu 4b. Dzięki specjalnym podjazdom obiekt stał się przyjazny dla osób niepełnosprawnych.

---

Historia Dworca Letniego - Anna Kosmowska i Mariusz Niestrawski, Wielkopolskie Muzeum Walk Niepodległościowych w Poznaniu

Powstanie dworca cesarskiego w Poznaniu związane było z przekształcaniem go w miasto-rezydencję niemieckiej głowy państwa. Historycy nie są zgodni, kiedy rozpoczęto jego budowę. Nastąpiło to najprawdopodobniej w pierwszych latach XX wieku albo na początku drugiej dekady tego wieku. Pewna jest data ukończenia dworca – połowa 1913 roku, tuż przed trzecią wizytą Wilhelma II Hohenzollerna w Poznaniu. Budowniczym obiektu był berliński architekt Stendel. Dworzec powstał pomiędzy Kaponierą a Dworcem Głównym, przy ulicy Bahnhofstrasse (obecnie Dworcowa).

Liczył 300 m długości, z tego 90 m było początkowo zadaszonych szkłem, które później zastąpiono drewnianymi panelami. Na terenie dworca postawiono pawilon dworcowy, który stanowił swoistą „cesarską poczekalnię”. Budynek miał 15 m długości i 10 m szerokości, wewnątrz znajdował się salon dla cesarza (9 x 6 m), pokój dla gości (4 x 6 m) oraz toaleta. Całość wybudowano w stylu empirycznym z elementami manieryzmu. Nad oknami znajdowały się formy heraldyczne zamówione w miejscowości Terranova we Włoszech. W budynku zastosowano centralne ogrzewanie podłogowe. Źródłem ciepła była kotłownia znajdująca się po drugiej stronie drogi dojazdowej pociągów.

Najbardziej reprezentacyjnym pomieszczeniem był salon cesarski, w którym ściany wykończono panelami z drewna dębowego. Wbudowano w nie lustro o szerokości 1,65 m i wysokości 3 m. Drzwi i okiennice również wykonano z drewna dębowego. Wyższa część ścian była wytapetowana. Na środku białego sufitu podwieszono eliptyczny żyrandol, rozświetlany przez 60 żarówek. Na podłodze rozłożono czerwony dywan, na którym stały meble z drewna klonowego. Pokój dla gości był nieco skromniej urządzony, gdyż ściany nie były zdobione boazerią. Jego wyposażenie stanowiły meble dębowe.

Pierwszymi gośćmi na dworcu były dzieci Wilhelma II: książę August Wilhelm z małżonką Aleksandrą, książę Oskar, książę Joachim oraz książę Eitel Friedrich. 25 sierpnia 1913 roku o godzinie 13.42 przyjechali na poznański Dworzec Główny, po czym zajmowane przez nich wagony przetoczono na dworzec reprezentacyjny. Nie przewidziano jednak ich oficjalnego powitania. Po wyjściu z pociągu książęta automobilami udali się na kwatery. Tego samego dnia o godzinie 16 na dworzec cesarski wjechał pociąg z Bad Homburg. Przybyła nim cesarzowa Augusta Wiktoria. Powitali ją między innymi przybyłe wcześniej dzieci oraz burgrabia zamku Bogdan Hutten-Czapski, mistrz ceremonii Friedrich Wilhelm von Hardt, dowódca V Korpusu Armijnego generał piechoty Hermann von Strantz, komendant Twierdzy Poznań generał porucznik von Koch, nadprezydent prowincji dr Schwarzkopff, prezydent policji von dem Knesebeck. Kompanią powitalną była 1. kompania 7. regimentu grenadierów, którą dowodził kapitan Heydebreck. Po powitaniu cesarzowa Augusta Wiktoria powozem à la Daumont udała się do zamku.

Cesarz Wilhelm II przybył pociągiem, składającym się z ośmiu wagonów, 26 sierpnia, o godzinie 7.15 z Kehlheim. Cesarzowi towarzyszył regent Bawarii Leopold wraz z adiutantem i ordynansem. Na powitanie cesarza oddano 33 strzały armatnie z pobliskiego fortu. Cesarza i regenta powitali następca tronu Friedrich Wilhelm, książę Eitel Friedrich, książę August Wilhelm, książę Oskar, książę Joachim, generał piechoty Hermann von Strantz, generał porucznik von Koch, nadprezydent prowincji dr Schwarzkopff, prezydent policji von dem Knesebeck, inspektor kawalerii generał porucznik Hermann von Brecht, budowniczy cesarskiego dworca Stendel, komendant kwatery głównej generał pułkownik Hans von Plessen, generał major Friedrich Gontard, generał major Oskar von Chelius, szef Sztabu Generalnego Helmuth von Moltke, a także przedstawiciele armii rosyjskiej i włoskiej. Z dworca książę regent udał się do dowództwa V Korpusu Armijnego, a cesarz do zamku.

W dniu przyjazdu Wilhelma II do Poznania, na polu w okolicach Ławicy, odbyła się wielka, trzygodzinna parada jednostek V Korpusu Armijnego. Zaprezentowano podczas niej oddziały piechoty, pionierów, kawalerii, artylerii polowej i artylerii pieszej, kompanie karabinów maszynowych, oddziały zaopatrzenia, oddziały sanitarne, a nawet 6 samolotów. Przed frontem cesarza przedefilowało 854 oficerów, 2574 podoficerów, 982 muzykantów, 18 981 szeregowych i 3926 koni. Następnego dnia, przed południem, nastąpiło uroczyste otwarcie „złotej kaplicy” w zamku cesarskim. Liturgię prowadził Ernst Dyander, a poznański chór katedralny zapewnił oprawę muzyczną. Tego samego dnia kilka minut po godzinie 12 para cesarska wraz z dziećmi odwiedziła odrestaurowany stary ratusz. Rodzina cesarska została powitana przez nadburmistrza dr. Wilmsa i burmistrza Kozera. Po wizycie w ratuszu Wilhelm II wizytował regiment królewskich strzelców konnych. W tym czasie żona następcy tronu Cecylia Augusta Maria odwiedziła szpital diakonisek.

Polska część mieszkańców Poznania nie zajęła jednolitego stanowiska wobec wizyty rodziny cesarskiej. Wśród Polaków byli przeciwnicy władzy niemieckiej. To oni zorganizowali demonstrację przeciwko postawie lojalistycznej prezentowanej przez część polskich arystokratów pod poznańskim Bazarem. Protestujący obrzucili obelgami arystokratki, które z hotelu Bazar udały się na „prezentację” u cesarzowej w zamku. Sytuacja powtórzyła się o godzinie 18, kiedy to panowie wybierali się na galowy obiad u cesarza. Przykładem krytycznego stanowiska polskiej prasy poznańskiej wobec wizyty cesarskiej może być opublikowanie przez „Kurier Poznański” nazwisk właścicieli sklepów udekorowanych na uroczystości niemieckie oraz osób goszczących u rodziny cesarskiej.

28 sierpnia był ostatnim dniem wizyty Wilhelma II w Poznaniu. Część książąt i innych gości odjechała z cesarskiego pawilonu dworcowego już o godzinie 10. W tym czasie cesarz odwiedził Kernwerk (Fort Winiary), później wraz z regentem Leopoldem wizytował dowództwo V Korpusu Armijnego. O godzinie 13 para cesarska odjechała z dworca reprezentacyjnego do Wrocławia, gdzie cesarza czekała parada VI Korpusu Armijnego, a przede wszystkim wielkie manewry wojskowe. Wilhelma II i Augustę Wiktorię pożegnali: generał piechoty von Strantz, generał porucznik von Koch, von den Knesebeck, Graf von Hutten-Czapski, prezydent dyrekcji kolei Schulze-Rickel, Stendel. Ostatnim szacownym gościem, który opuścił Poznań, był regent Leopold Bawarski, który o godzinie 15.20 pociągiem pospiesznym odjechał z cesarskiego pawilonu dworcowego do Monachium.

Po I wojnie światowej cesarski pawilon dworcowy nadal pełnił funkcje reprezentacyjne. 26 grudnia 1918r. o godzinie 21 przywitano na nim światowej sławy pianistę i kompozytora Ignacego Jana Paderewskiego, podróżującego wraz z żoną Heleną i członkami misji angielskiej pułkownika Wade’a do Warszawy. Paderewskiego do wizyty w Poznaniu przekonał Wojciech Korfanty, członek Komisariatu Naczelnej Rady Ludowej. Kompozytora przyjęli na rozświetlonym pochodniami dworcu reprezentacyjnym (władze niemieckie odłączyły dopływ energii elektrycznej) Czesław Meissner i dr Celestyn Rydlewski. Stąd goście powozami odjechali do Bazaru. Przybycie Paderewskiego rozbudziło nastroje patriotyczne wśród polskiej ludności Poznania, która udekorowała swoje domy barwami narodowymi oraz Stanów Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii, Francji. Mimo uspokajającego tonu przemówienia Paderewskiego zaogniły się relacje polsko-niemieckie. 27 grudnia po południu poznańscy Niemcy zorganizowali manifestacje, która skierowała się w stronę hotelu Bazar. Maszerujący niemieccy żołnierze i cywile demolowali polskie sklepy, a także zrywali flagi polskie i Ententy. Około godziny 17 padł przypadkowy strzał. Nie sposób odpowiedzieć na pytanie, która strona oddała pierwszy strzał. Powszechnie uznaje się jednak to wydarzenie za początek Powstania Wielkopolskiego.

Dziesięć miesięcy po wizycie Ignacego Paderewskiego na dworcu reprezentacyjnym Poznania ponownie powitano ważną postać odradzającej się Polski – Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego, który jednak nie był tak gorąco witany jak Ignacy Paderewski. Z dawnego dworca cesarskiego Piłsudski udał się powozem do zamku. Tam w sali tronowej zaprezentowano mu władze cywilne i wojskowe Wielkopolski. W czasie swego trzydniowego pobytu Naczelnik Państwa odwiedził Teatr Polski, Teatr Wielki i Muzeum Wojskowe, a także uczestniczył w bankiecie z 200 ważnymi postaciami regionu. Spotkał się również z rektorem Wszechnicy Piastowskiej (późniejszy Uniwersytet im. Adama Mickiewicza) Heliodorem Święcickim.

Po zakończeniu wojny o granice dworzec zasadniczo nie zmienił swojej funkcji. Uroczyście witano tutaj między innymi Prezydenta II Rzeczypospolitej Stanisława Wojciechowskiego. Odjeżdżały też stąd pociągi z turystami do podpoznańskich ośrodków letniskowych, w tym Osowej Góry, Promna i Puszczykowa. Z tego też powodu z czasem przylgnęła do niego nazwa „Dworzec Letni”. Po II wojnie światowej dworzec reprezentacyjny stopniowo tracił na swoim znaczeniu. Pociągi zatrzymywały się tutaj tylko sporadycznie. Od września 2011 roku Dworzec Letni, który został gruntownie odrestaurowany znów służył pasażerom kolei, a 26 grudnia, a przede dniu obchodów Rocznicy Powstania Wielkopolskiego wita Mistrza Ignacego Paderewskiego.

Fot: Janusz Ludwiczak/archiwum lazarz.pl

ZOBACZ TAKŻE: Mistrz Paderewski przyjechał na Dworzec Letni

ZOBACZ TAKŻE: "Elf" przybył na Dworzec Letni

ZOBACZ TAKŻE: Z Dworca Letniego odjeżdżają już pierwsze pociągi