W 106. rocznicę zakończenia Powstania Wielkopolskiego

19-02-2025 08:03   Janusz Ludwiczak

W poniedziałek na Skwerze Marszałka Focha, na rogu ulic Matejki i Wyspiańskiego odbyły się uroczystości z okazji 106. rocznicy zakończenia Powstania Wielkopolskiego.

Podpisany 16 lutego 1919 r. rozejm w Trewirze miał zakończył walki powstańcze, jednak pomimo formalnej deklaracji walki toczyły się do czerwca, a ostatecznie położył im kres traktat wersalski.

– Spotykamy się dzisiaj, by przypomnieć o odwadze i nadziei sprzed 106 lat. 16 lutego 1919 roku w Trewirze podpisano rozejm, który dla Wielkopolski stał się porozumieniem światła w tunelu niewoli. To tu, w sercu stolicy Wielkopolski, czcimy moment, w którym świat usłyszał głos naszego regionu. Patron tego skweru wiedział, że poświęcenie Wielkopolan to nie tylko lokalny zryw, ale część większej walki o sprawiedliwość. Dzięki niemu nasza determinacja zyskała międzynarodowe uznanie – powiedział Mariusz Wiśniewski, zastępca prezydenta Poznania.

W obchodach wziął udział m.in. Igor Kraszewski - konsul honorowy Francji w Poznaniu, a także przedstawiciele: Rady Miasta Poznania na czele z jej przewodniczącym Grzegorzem Ganowiczem, służby mundurowe, organizacje kombatanckie, uczniowie I LO oraz Szkół Podstawowych nr 26 i 77, a także harcerze z 100 PDH.

– Rola marszałka Focha w Powstaniu Wielkopolskim jest nie do przecenienia. To, że zakończyło się ono pomyślnie, to zbiorowy wysiłek wszystkich mieszkańców regionu, którzy do zrywu przygotowywali się przez cały okres zaborów. To był wysiłek tych kilkunastu tysięcy powstańców, którzy z potrzeby serca chwycili za broń i rozpoczęli walki. Mowa też o działaniach polityczno-dyplomatycznych, a także współpracy międzynarodowej, głównie z Francją. Marszałek, głównodowodzący siłami zbrojnymi aliantów, był zwolennikiem odrodzenia się Polski jako państwa silnego – podkreślił Wawrzyniec Wierzejewski, prezes Wielkopolskiego Oddziału Towarzystwa Pamięci Powstania Wielkopolskiego.

Skwer przy zbiegu ulic Matejki i Wyspiańskiego nosi imię marszałka Ferdynanda Focha od kwietnia 2018 r.

---

Ferdynand Foch – urodził się 2 października 1851 r. w Tarbes we Francji. Po rozpoczęciu wojny francusko-pruskiej w 1870 r. zaciągnął się do armii, lecz nie brał bezpośredniego udziału w walce. Absolwent szkoły artylerii Fontainebleau i Wyższej Szkoły Wojennej. W latach 1894-1900 profesor taktyki wojennej Wyższej Szkoły Wojskowej, a w latach 1907-1911 jej komendant. Po wybuchu I wojny światowej jako dowódca 9. armii przyczynił się do zwycięstwa w bitwie nad Marną (1914 r.), następnie koordynował działania bojowe podejmowane przez Francuzów, Anglików i Belgów. Jako dowódca grupy armii kierował ofensywą w Artois (1915 r.) i nad Sommą (1916 r.). W 1918 r. powołany początkowo do koordynowania działań sprzymierzonych na froncie zachodnim, później naczelny dowódca sił sprzymierzonych, którymi dowodził do końca wojny, zakończonej podpisaniem 11 listopada 1918 r. układu rozejmowego pomiędzy mocarstwami Ententy i Niemcami. 16 lutego 1919 r. w Trewirze podpisano układ przedłużający rozejm. Na wyraźne żądanie marszałka Focha objął on także front wielkopolski. Zobowiązano Niemców do zaprzestania działań zaczepnych przeciw Polakom i wyznaczono linię demarkacyjną. Jednocześnie Armia Wielkopolska została uznana za wojsko sprzymierzone. Podczas wizyty w Polsce w maju 1923 r. marszałek w dniach 7-8 maja przebywał w Poznaniu. Przez cały czas jego pobytu w stolicy Wielkopolski prasa prześcigała się w hołdach składanych gościowi. Nazywano go „Gościem Najmilejszym”, „Wybawcą”. Wszędzie tłumy poznaniaków wiwatowały na jego cześć. Za zasługi został uhonorowany licznymi odznaczeniami i tytułami krajowymi oraz zagranicznymi. Mianowany Marszałkiem Francji (1918 r.), Wielkiej Brytanii (1919 r.), Polski (1923 r.). Znany był jako przyjaciel Polski. Zmarł 20 marca 1929 r. w Paryżu. Został pochowany w paryskim Kościele Inwalidów.

Fot: Natalia Janowska (2-5), Janusz Ludwiczak (1,6-13)

ZOBACZ TAKŻE: Wszystkie uliczne hydranty na Łazarzu ubrano w biało-czerwone kubraczki z wełny – mają przypominać o Powstaniu

ZOBACZ TAKŻE: Łazarzanie oddali hołd Powstańcom Wielkopolskim

ZOBACZ TAKŻE: "Wiwat Paderewski! Niech żyje Polska!" {►FILM}

Byłeś świadkiem wypadku? Widziałeś dziurę w jezdni? Zamknęli Twój ulubiony sklep? W kranie nie ma wody? Zaginął Twój pies lub kot? Masz sprawę, która wymaga naszej interwencji?
Powiadom nas o tym: www.24.lazarz.pl lub wyślij e-mail 24@lazarz.pl
ŁAZ@RZ24 – Kontaktowa Platforma Czytelników jest do Twojej dyspozycji
Twórz razem z nami - by pomóc sobie i innym.