Na skwerze im. marszałka Ferdynanda Focha, który znajduje się przy zbiegu ulic Matejki i Wyspiańskiego w czwartek odbyły się uroczystości z okazji 104. rocznicy podpisania rozejmu w Trewirze, kończącego Powstanie Wielkopolskiego.

– Marszałek Ferdinand Foch wymusił na Niemcach zatrzymanie kontrofensywy przeciwko Powstańcom Wielkopolskim. Był człowiekiem, który uosabiał współpracę międzynarodową był marszałek trzech państw – powiedział podczas uroczystości prof. Igor Kraszewski, honorowy konsul Francji w Poznaniu.

Na skwerze Focha posadzona została symboliczna "Lipa Marszałka Focha".

– Marszałek Ferdynand Foch przyczynił się znacząco do tego, by Powstanie Wielkopolskie stało się już nie tylko niepodległościowym zrywem, a sprawą międzynarodową. Choć sam traktat rozejmowy nie zlikwidował zagrożenia dla Polski ze strony Niemiec, dla mieszkańców poznańskiej i wielkopolskiej ziemi jest to ważny symbol zwycięstwa – zaznaczył Mariusz Wiśniewski, zastępca prezydenta Poznania.

W uroczystości wzięli udział również m.in. wicemarszałek województwa wielkopolskiego Wojciech Jankowiak, prezes Towarzystwa Pamięci Powstania Wielkopolskiego Tadeusz Musiał, przewodniczący rady miasta Poznania Grzegorz Ganowicz, a także przedstawiciele 12. Wielkopolskiej Brygady Obrony Terytorialnej, uczniowie "Marcinka", Zespołu Szkół Komunikacji, Szkoły Podstawowej nr 26, przedstawiciele łazarskich rad osiedli, a także członkowie Stowarzyszenia Wirtualny Łazarz, które było współorganizatorem wydarzenia.

Podpisany 16 lutego 1919 r. rozejm w Trewirze miał zakończyć walki powstańcze, jednak pomimo formalnej deklaracji walki toczyły się do czerwca, a ostatecznie położył im kres traktat wersalski.

Dodajmy, że skwer przy zbiegu ulic Matejki i Wyspiańskiego nosi imię marszałka Ferdynanda Focha od kwietnia 2018 r.

Ferdynand Foch – urodził się 2 października 1851 r. w Tarbes we Francji. Po rozpoczęciu wojny francusko-pruskiej w 1870 r. zaciągnął się do armii, lecz nie brał bezpośredniego udziału w walce. Absolwent szkoły artylerii Fontainebleau i Wyższej Szkoły Wojennej. W latach 1894-1900 profesor taktyki wojennej Wyższej Szkoły Wojskowej, a w latach 1907-1911 jej komendant. Po wybuchu I wojny światowej jako dowódca 9. armii przyczynił się do zwycięstwa w bitwie nad Marną (1914 r.), następnie koordynował działania bojowe podejmowane przez Francuzów, Anglików i Belgów. Jako dowódca grupy armii kierował ofensywą w Artois (1915 r.) i nad Sommą (1916 r.). W 1918 r. powołany początkowo do koordynowania działań sprzymierzonych na froncie zachodnim, później naczelny dowódca sił sprzymierzonych, którymi dowodził do końca wojny, zakończonej podpisaniem 11 listopada 1918 r. układu rozejmowego pomiędzy mocarstwami Ententy i Niemcami. 16 lutego 1919 r. w Trewirze podpisano układ przedłużający rozejm. Na wyraźne żądanie marszałka Focha objął on także front wielkopolski. Zobowiązano Niemców do zaprzestania działań zaczepnych przeciw Polakom i wyznaczono linię demarkacyjną. Jednocześnie Armia Wielkopolska została uznana za wojsko sprzymierzone. Podczas wizyty w Polsce w maju 1923 r. marszałek w dniach 7-8 maja przebywał w Poznaniu. Przez cały czas jego pobytu w stolicy Wielkopolski prasa prześcigała się w hołdach składanych gościowi. Nazywano go „Gościem Najmilejszym”, „Wybawcą”. Wszędzie tłumy poznaniaków wiwatowały na jego cześć. Za zasługi został uhonorowany licznymi odznaczeniami i tytułami krajowymi oraz zagranicznymi. Mianowany Marszałkiem Francji (1918 r.), Wielkiej Brytanii (1919 r.), Polski (1923 r.). Znany był jako przyjaciel Polski. Zmarł 20 marca 1929 r. w Paryżu. Został pochowany w paryskim Kościele Inwalidów.

Fot: Urząd Miasta Poznania (1-11), Maria Łazarz (12-15), Sylwia Badzińska (16-22)