Funkcjonował przez 134 lat. Teraz ma zostać wyburzony - .:LAZARZ.PL->poznański portal dzielnicowy:. Łazarz w z@sięgu myszki

Lazarz.pl » Aktualności

Wydarzenia, Reportaże, Mieszkania i nieruchomości, Łazarz od środka - architektura dzielnicy, Łazarskie kalendarium, Komunikacja, Ciekawostki

Funkcjonował przez 134 lat. Teraz ma zostać wyburzony

07-04-2019 01:29 Janusz Ludwiczak

Otwarto go 140 lat temu, pod koniec 1879 roku. Obsługiwał podróżnych przez 134 lata. Teraz ma zostać wyburzony. Mowa o starym dworcu Poznań Główny.

Dworzec Poznań Główny początkowo zwany był dworcem Centralnym. Projekt budynku opracowano w 1870 roku, a cztery lata później rozpoczęto jego budowę. Dworzec Główny został oddany do użytku 16 listopada 1879 roku, jednak do 1906 roku prowadzono prace związane z wykończeniem. Ówczesny budynek składał się z północnego skrzydła frontowego z centralnie usytuowanym holem oraz zespołu przylegających od południa skrzydeł zgrupowanych przy dwu dziedzińcach wewnętrznych. Elewacje obłożone były czerwoną cegłą licówką.

Na początku 1929 roku w związku z Powszechną Wystawą Krajową, tzw. "PeWuKą" Dworzec Główny został przebudowany. Podczas okupacji niemieckiej w latach 1939-1945 ze względów strategicznych wybudowano południową obwodnicę dworca Poznań Główny (Górczyn-Dębiec-Starołęka-Franowo-Swarzędz). W tym samym czasie w ramach ochrony przeciwlotniczej zbudowano serię schronów przeciwlotniczych wzdłuż ul. Dworcowej.

Podczas bitwy o Poznań w 1945 budynek dworca został zbombardowany. Odbudowano go w latach 1946-1949. Największemu przeobrażeniu uległa fasada budynku, która uzyskała cechy klasycystyczne.

Kolejna przebudowa miała miejsce w latach 1961-1976, w wyniku której obiekt uzyskał cechy modernistyczne.

W październiku 2013 roku wraz z otwarciem centrum handlowego Poznań City Center, obecnie zwanym Avenida, a wcześniej oddaniem do użytku nowego dworca po 134 latach funkcjonowania dotychczasowy Dworzec Poznań Główny został zamknięty na dobre dla pasażerów.

Tramwaj dojeżdżał pod samo wejście:

Przez 90 lat pod Dworzec Główny dojeżdżał tramwaj. 24 czerwca 1880 r. na ulicy Dworcowej rozpoczęto układanie torów tramwajowych, a już w sobotni poranek 31 lipca z Dworca Centralnego (dziś Poznań Główny) przez Kaponierę, Bramę Berlińską, ul. Św. Marcin, Wielką Rycerską (obecnie Ratajczaka), pl. Wilhelmowski (obecnie pl. Wolności), Nową (Paderewskiego) do Starego Rynku zaczęła jeździć pierwsza linia tramwaju konnego.

Ostatni tramwaj ulicą Dworcową przejechał w 1970 roku, kiedy to zlikwidowano trasę tramwajową do Dworca Głównego. Okazuje się, że pod asfaltem na ulicy Dworcowej zachowane zostały szyny tramwajowe.

Jego podziemia służyły do obrony cywilnej

Wiele tajemnic skrywają podziemia starego dworca, które pełniły funkcję schronu. Obradowała tutaj cyklicznie formacja obrony cywilnej poznańskiego węzła kolejowego.

– Był to obiekt obrony cywilnej, w którym dwa razy w ciągu roku odbywały się ćwiczenia z udziałem około 100 osób, wśród których byli nie tylko kolejarze, ale załoga węzła kolejowego, w tym jednostki wojskowe i ochotnicy. Ćwiczenia odbywały się nawet przez trzy dni. Obiekt był samowystarczalny, wyposażony w prąd, wodę, zapas posiłków. Schron był wykorzystywany po raz ostatni w lat 90 – powiedział Stanisław Bączyk, przewodnik.

Jedzenie serwowane z kasowych okienek i parkiet w poczekalni

Równo rok temu, pod koniec marca 2018 r. stary dworzec zamienił się w FoodHall. W okienkach dawnych kas biletowych znalazły się punkty gastronomiczne, które serwują między innymi: burrito z wołowiną lub z kurczakiem, makarony: carbanara, bolognese, kurczak z dynią, pesto zielone, nie brakuje frytek belgijskich. Za dania trzeba zapłacić przynajmniej 20-40 złotych. Dla wielbicieli słodkości dostępne są serniki: sernik: bazyliowa marakuja, malinowy marcepan, orzechowe masło, imbirowa gruszka (od 12 zł za kawałek).

Z kolei na środku hali dawnego dworca stanął bar, w którym można kupić piwo, wódkę, whisky i inne alkohole. W dalszej części dawnego dworca znalazł się również parkiet.

Nie można zobaczyć tablicy Kazimierza Nowaka odsłoniętej przez Ryszarda Kapuścińskiego

25 listopada 2006 w holu dworca Ryszard Kapuściński odsłonił tablicę pamiątkową poświęconą podróżnikowi Kazimierzowi Nowakowi, który pokonał 40 tys. km pieszo i rowerem po Afryce. Jednak tablicy tej nie można zobaczyć, gdyż nie tylko nie można do niej dojść, ale zasłaniają ją czarne kotary, w związku z działalnością Food Hall. Czy zatem tablica Kazimierza Nowaka nie powinna zostać przeniesiona na nowy dworzec, by mogła być bardziej dostępna?

– Ta tablica nie pasuje do nowego dworca, nie jest to miejsce klimatyczne, jest tam chaos, ta tablica zginie, nie będzie widoczna – powiedział Łukasz Wierzbicki, autor książek o Kazimierzu Nowaku, który w 2006 r. odsłaniał tablicę wraz z Ryszardem Kapuścińskim.

A może dobrym pomysłem byłoby przeniesienie tablicy na Lodową, gdzie w kamienicy pod numerem 32.

– Myśleliśmy razem z Maciejem Pastwą o przeniesienie jej na nowy Skwer im. Kazimierza Nowaka na Rynku Łazarskim, ale architekt nie przewidział tego w swoim projekcie. Rozważaliśmy również umieszczenie jej na kamienicy na Lodowej, w której mieszkał Kazik, jednak nie są to miejsca odwiedzane przez turystów i podróżnych – uważa Łukasz Wierzbicki.

Stary dworzec kolejowy ma zostać wyburzony

Kolej po raz kolejny zmienia swoje plany. PKP chce wyburzyć stary dworzec kolejowy Poznań Główny. W jego miejscu ma powstać nowy obiekt.

W styczniu PKP SA podpisały umowę z firmą Pas Projekt na rozbiórkę istniejącego starego budynku i budowę nowego dworca. Prace budowlane mają zająć 30 miesięcy, a wartość inwestycji wynosi blisko 1,8 mln zł.

Decyzją kolei zaskoczone jest miasto.

– Wojewoda wielkopolski wraz z władzami PKP organizuje konferencję o budowie tunelu i dodatkowego peronu, nie informuje natomiast, że od kilku tygodni podpisana już jest umowa z projektantem nowego budynku starego dworca kolejowego Poznań Główny. Co więcej - zgodnie z tytułem przetargu mowa jest o rozbiórce. Pełna nazwa brzmi bowiem - Usługa projektowa, dokumentacja przedprojektowa, projektowa i okołoprojektowa dla zadania inwestycyjnego pn. "Rozbiórka i budowa nowego dworca kolejowego Poznań Główny (Stary)."– informuje poznański magistrat.

Miejski Konserwator Zabytków, Joanna Bielawska-Pałczyńska przypomina, że budynek starego dworca głównego wraz z otoczeniem stanowi element zespołu urbanistyczno-architektonicznego najstarszych dzielnic miasta Poznania wpisanego do rejestru zabytków pod nr A 239 decyzją z dnia 6 października 1982 r. i w związku z tym wszelkie prace na tym obszarze wymagają uzyskania pozwolenia konserwatorskiego.

– Ze względu na rangę miejsca oraz istotny kontekst historyczny najlepszym rozwiązaniem byłoby przeprowadzenie konkursu na kompleksowe zagospodarowanie tej przestrzeni, który da gwarancję znalezienia właściwych rozwiązań urbanistycznych, architektonicznych, a także komunikacyjnych. We wnętrzu budynku konieczne jest zachowanie i wyeksponowanie monumentalnego polichromowanego reliefu z 1962 roku, autorstwa znanego poznańskiego twórcy Edmunda Łubowskiego. Dopuszczalny jest jego demontaż i ponowne zastosowanie w ramach inwestycji, zgodnie z wytycznymi i pod nadzorem konserwatorskim. Ściana z reliefem powinna być właściwie wyeksponowana i nieprzesłaniana obiektami wyposażenia. Trzeba wyjaśnić również kwestię istniejących schronów pod budynkiem dworca pochodzących z okresu "zimnej wojny", w pełni wyposażonych, w bardzo dobrym stanie technicznym, mających już niewątpliwie wartość historyczną – tłumaczy Joanna Bielawska-Pałczyńska, Miejski Konserwator Zabytków.

PKP po raz kolejny zmienia swoje zdanie. W czerwcu 2016 r. kolej zakończyła współpracę ze spółką Trigranit, która wybudowała nowy dworzec i centrum handlowe Poznań City Center (obecnie Avenida). Plany zakłady, że kolej przeprowadzi remont starego dworca, w którym znajdą się kasy biletowe, poczekalnia i punkty usługowe.

– Funkcje obsługi podróżnych powinny wrócić na pierwotne miejsce. Jest to centralny punkt centrum Poznań Główny, który powinien dobrze funkcjonować z komunikacją miejską i nie powinien sprawiać kłopotów z przemieszczaniem się pomiędzy peronami. W trzecim kwartale 2018 roku chcemy udostępnić pierwszą część ogólnodostępną dla podróżnych ze wszystkimi funkcjami dworcowymi. W ramach projektu jest również realizacja hotelu, a w dalszych fazach powstanie część biurowa – zapowiedział w 2016 r. Jarosław Bator, członek zarządu PKP S.A.