Wydarzenia, Łazarskie kalendarium

62 lat temu...

28-06-2018 09:57   Janusz Ludwiczak

Zobacz komentarze (0) * Skomentuj

Dziś przypada 62. rocznica wydarzeń Czerwca`56. 28 czerwca 1956 r. do demonstrujących robotników przyłączyli się też tramwajarze z ulicy Głogowskiej. Wydarzenia "Czarnego czwartku" miały także miejsce na Międzynarodowych Targach Poznańskich. Natomiast do Zespołu Szkół Muzycznych uczęszczał Romek Strzałkowski, który 62 lat temu zginął od kuli w czasie szturmu robotników na gmach Komitetu do spraw Bezpieczeństwa Publicznego.

Dokładnie 62 lat temu, 28 czerwca 1956 r. wybuchło Powstanie Poznańskie. Tego dnia o godzinie szóstej rano na ulice miasta wyszli robotnicy. Polała się krew. Wojsko skierowało przeciwko demonstrującym robotnikom czołgi, w stronę demonstrantów domagających się chleba i pracy oddano strzały. W wyniku dwudniowych starć na ulicach miasta śmierć poniosło 58 osób (w tym kilku żołnierzy i funkcjonariuszy służb bezpieczeństwa), a kilkaset zostało rannych. Ponad 700 osób zostało aresztowanych. Manifestacja robotników z czasem przerodziła się w demonstrację o charakterze narodowym, antykomunistycznym i antysowieckim.

W "Czarny Czwartek", 28 czerwca 1956 r. do demonstrujących robotników Cegielskiego, którzy żądają chleba przyłączają się tramwajarze, którzy maszerują ulicą Głogowską. Strajkuje komunikacja.

Wybuch strajków i manifestacji ma miejsce podczas ostatniego dnia wystawy, odbywającej się na Międzynarodowych Targach Poznańskich. Dzięki temu o wydarzeniu tym dowiaduje się świat, gdyż na targach jest ponad 2 tysiące zagranicznych gości, wystawców i dziennikarzy. Obcokrajowcy zobaczyli i usłyszeli tłum idący Głogowską w stronę dzisiejszego Placu Mickiewicza. Demonstranci weszli też na targi z transparentem "My chcemy chleba".

Byłam przypadkowym uczestnikiem poznańskiego Czerwca, ale bardzo związana z tymi ludźmi. Gdy byłam na ówczesnym placu Stalina to wydawało mi się, że powinnam pomagać tym ludziom, być razem z nimi, wspierać ich w cierpieniu. Dzięki temu mniej się bałam, że mogę zostać postrzelona – powiedziała Aleksandra Banaszak, uczestniczka Czerwca`56.

Byłam pielęgniarką, pracowałam wtedy w szpitalu miejskim nr 2 przy ul. Mickiewicza [obecnie Szpital Raszei - przyp. red.], który znajdował się naprzeciwko Urzędu Bezpieczeństwa. Szpital był bardzo ostrzeliwany. W czasie operacji padły strzały w kierunku sali operacyjnej. W pewnym momencie musieliśmy pochylić się - dodaje Aleksandra Banaszak, świadek wydarzeń sprzed 62 lat.

W 2006 roku na ścianie budynku Zespołu Szkół Muzycznych przy ul. Głogowskiej powieszona została tablica poświęcona 13-letniemu Romkowi Strzałkowskiemu, który uczęszczał do Państwowej Szkoły Muzycznej I stopnia im. Karola Kurpińskiego. W 50. rocznicę tych wydarzeń Zespół Szkół Handlowych przy ul. Śniadeckich otrzymał imię Bohaterów Poznańskiego Czerwca 1956.

W czerwcu 2011 roku Prezydent RP odsłonił przed wejściem głównym na Międzynarodowe Targi Poznańskie tablicę pamiątkową poświęconą wydarzeniom z 1956 r., na której znajduje się fragment wiersza Franciszka Fenikowskiego "Czarny czwartek".

"To zdjęcie obiegło cały świat, który w ten sposób dowiedział się o pierwszym tak poważnym, demokratycznym proteście Polaków przeciwko ówczesnemu ustrojowi" - mówił w trakcie tej uroczystości Andrzej Byrt, prezes Międzynarodowych Targów Poznańskich.

Natomiast w listopadzie 2013 roku w zajezdni przy ul. Głogowskiej poświęcony został historyczny krzyż ku czci i pamięci pracowników MPK. Krzyż ten został wzniesiony pierwotnie w zajezdni przy ul. Gajowej podczas obchodów 25. rocznicy Poznańskiego Czerwca`56.

Z kolei w tym roku skwer przy zbiegu ulic Małeckiego, Łukaszewicza i Granicznej otrzymał nazwę "Eki z Małeki".
Eka - to wyrażenie gwarowe posiadające kilka znaczeń, używane m.in. na określenie grupy znajomych z tej samej ulicy, dzielnicy, części miasta, którzy spotykali się na tzw. ekach, czyli rogach ulic, spędzając razem czas. W latach 50. XX w. poznańskie eki tworzyli m.in. bikiniarze – przedstawiciele pierwszej polskiej młodzieżowej subkultury, których wyróżniał specyficzny strój, gwara i zawadiackie fryzury. Przez kolorowy ubiór i zamiłowanie do jazzu, boogie-woogie oraz rock and rolla bikiniarze manifestowali sprzeciw wobec szarej komunistycznej rzeczywistości. Uznawani byli za chuliganów i wrogów społeczeństwa. Negatywny wizerunek bikiniarza był kreowany przez propagandę komunistyczną za pomocą niemal wszystkich dostępnych środków społecznego wpływu i nacisku. Do najbardziej znanych grup w Poznaniu należała Eka z Małeki, której miejscem spotkań było skrzyżowanie ulic Granicznej, Kanałowej i Kolejowej z ulicą Antoniego Małeckiego. Młodzi ludzie należący do niej wzięli czynny udział w wydarzeniach Poznańskiego Czerwca 1956 r.

Fot: archiwum

ZOBACZ TAKŻE: "Nie chciałabym więcej przeżyć takiego dnia" – Aleksandra Banasiak o wydarzeniach Czerwca`56 {►}

ZOBACZ TAKŻE: Był czwartek 28 czerwca 1956...

ZOBACZ TAKŻE: Eki z Małeki – wczoraj i dziś

ZOBACZ TAKŻE: Na cmentarzu górczyńskim zapalili "Światełko dla Czerwca`56" w hołdzie bohaterom

ZOBACZ TAKŻE: Żywa lekcja historii z bohaterami poznańskiego Czerwca`56 {►}

ZOBACZ TAKŻE: Bohaterowie wydarzeń Czerwca`56 spotkali się z mieszkańcami na skwerze przy Małeckiego

ZOBACZ TAKŻE: We wtorek upamiętniono bohatera Czerwca`56, następnego dnia zdewastowano miejsce pamięci

ZOBACZ TAKŻE: Upamiętniono najmłodszą ofiarę Czerwca`56 {WIDEO}

ZOBACZ TAKŻE: Na Małeckiego powstał Skwer Kulasa

ZOBACZ TAKŻE: Skwer przy zbiegu Małeckiego, Łukaszewicza i Granicznej będzie nosił nazwę "Eki z Małeki"