Wydarzenia, Łazarskie kalendarium, Komunikacja, Ciekawostki

Skrzypiały w nocy i były za głośne – ćwierć wieku temu bimby nocne zastąpiono autobusami

19-11-2016 05:31   Janusz Ludwiczak

25 lat temu uruchomiono nocną komunikację autobusową, która miała zastąpić bimby kursujące w nocy. Powodem zmiany były skargi mieszkańców, którzy narzekali, że jeżdżące tramwaje skrzypiały i były za głośne. Okazuje się, że nocna komunikacja na Łazarz dotarła już w kwietniu... 1898 roku. Wagony nocne oznaczone były białym światłem w formie krzyża i jeździły ze Starego Rynku na Łazarz, a później do Górczyna).

Równo ćwierć wieku temu, 18 listopada 1991 r. tramwaje nocne zostały zastąpione przez autobusy. Jedną z powodów zmiany były skargi mieszkańców, którzy narzekali, że bimby jeżdżące w nocy są za głośne i skrzypią, zwłaszcza na zakrętach, gdyż wtedy jeździły jeszcze e"N"ki, czyli wagonu typu N, pochodzące z lat 1948-1956.

"Autobusy zastąpiły nocne tramwaje, które często miały przerwy w kursach, ponieważ to nocą zwykle remontuje się tory. Problemem początku lat 90. był też niedostatek motorniczych: dzięki zmianom nocni pracownicy mogli uzupełnić luki w dziennych zmianach. Pomysł był prosty: autobusy będą kursować co pół godziny, a wszystkie linie krzyżować się będą na rondzie Kopernika (jak wówczas zwano Kaponierę), które w ten sposób stanie się nocnym węzłem przesiadkowym. Pierwszej nocy zdezorientowanym podróżnym w znalezieniu właściwych przystanków na Kaponierze pomagają trzej dyżurni ruchu. Pasażerom podoba się jednak, że dzięki zamianie tramwajów na autobusy można było wydłużyć trasy. Z nocnej komunikacji korzystają najczęściej te same osoby - pracownicy MPK, kolejarze, piekarze, robotnicy z zakładów pracujących na trzy zmiany" – pisała 18 listopada 1991 roku "Gazeta Wielkopolska" - poznańska wkładka "Gazety Wyborczej".

Na Łazarz dojeżdżały trzy tramwajowe linie nocne: "czwórka" z Serbskiej (obecnie Połabskiej) przez Winogrady, Kaponierę, Głogowską, Hetmańską, os. Lecha na Zawady, linia 5N kursująca na trasie: Górczyn - Głogowska - Św.Marcin - Strzelecka - Zawady oraz 13N po trasie dziennej "13": Junikowo - Grunwaldzka - Św.Marcin - Strzelecka - Zamenhofa - Starołęka. Tramwaje zastąpiono autobusami nocnymi: N31: Plewiska - Grunwaldzka - Kaponiera - Św.Marcin - Most Rocha - Zamenhofa - Starołęka, N32: Kacza - Głogowska - Kaponiera, N38: Kaponiera - Głogowska - Hetmańska - Os.Orła Białego.

Linie autobusowe nocne oznaczane były symbolem "N". W 2004 roku literkę zastąpiono prefiksem "2xx" i tak linia N38 została przemianowana na 238. Co miała na celu ta zmiana? Powodem był Komputerowy System Wspierania Ruchu, składający się z systemu w centrali Nadzoru Ruchu MPK oraz komputerów pokładowych w autobusach. Kody linii były wyłącznie cyfrowe - dla przykładu linia N38 otrzymywała kod 038. Ze względu na tworzenie linii o niższych numerach zdecydowano się, by linie nocne stały się trzycyfrowe.

W tym samym roku wprowadzono jeszcze jedną zmianę. Ze względu na opóźnienia i wprowadzenie jednego węzła przesiadkowego - Rondo Kaponiera podzielono linie N31 i N32 na dwie. I tak z linii N31 utworzono linie 231: Rondo Kaponiera – Starołęka oraz 251: Junikowo – Rondo Kaponiera, a z linii N32 – 232: Rondo Kaponiera – Os. Rusa oraz 252: Rondo Kaponiera – Kacza.

Jak się okazuje historia komunikacji nocnej jest nieco dłuższa. Wiosną 1898 roku uruchomione zostały tramwaje elektryczne, które zastąpiły konne. Co więcej po godz. 23 kursowały wagony nocne, które były oznaczone białym światłem w formie krzyża.

Bimby nocne jeździły aż do wojny. Ponownie uruchomiono je 15 marca 1953 roku. Na Łazarz dojeżdżały linie: 4N (z Górczyna przez Głogowską, Most Teatralny na Dębiec) 13N (Junikowo - Grunwaldzka - Most Uniwersytecki - Rataje).

13 grudnia 1981 r. w związku z wprowadzeniem stanu wojennego zawieszono kursowanie linii nocnych. Normalne funkcjonowanie tramwajowych połączeń nocnych przywrócono 23 stycznia 1982 r. Z Łazarza nocną bimbą można był dojechać na Winogrady, Rataje, Starołękę, do centrum: 4N (z Serbskiej przez Kaponierę, Głogowską i Hetmańską na Starołękę), 5N (z Górczyna przez Kaponierę, Strzelecką, Zamenhofa na Zawady), 10N (z Wilczaka przez Most Dworcowy na Dębiec) oraz 13N (po trasie linii dziennej nr 13 - z Junikowa przez Kaponierę, Czerwonej Armii/powrót przez Most Teatralny, Strzelecką, Krzywoustego, Zamenhofa na Starołękę). Ostatni tramwaj nocny dojechał na Łazarz w nocy z 17 na 18 listopada 1991 roku.

Jednak dwa lata temu w związku z prowadzonymi pracami na węźle Most Teatralny tramwaje linii nocnej nr 201 dojeżdżały trasą PeSTki do Dworca Zachodniego i dalej przez Głogowską, Most Dworcowy, przystanek "Poznań Główny" na Rataje. Mieszkańcy Rataj zyskali nocne połączenie tramwajowe w marcu 2013 roku. Czy jest więc szansa, że do Dworca Zachodniego kursować będą również tramwaje nocne, które mogłyby zastąpić autobus nocny, kursujący podobną trasą (chodzi o linie nr 235).

Jest to pomysł godny rozważenia. Mogłaby to być linia dodatkowa, która nie powinna zastąpić linii 201, która zabiera pasażerów z centrum i Rataj. Całodobowe połączenie tramwajowe Piątkowa i Winograd z dworcem kolejowym i PKS jest potrzebne, tym bardziej, że jest to trasa wydzielona – uważa Łukasz Mikuła, przewodniczący Komisji Polityki Przestrzennej Rady Miasta Poznania.

A może dobrym rozwiązaniem byłoby skierowanie linii nr 201 z os. Sobieskiego przez trasę PST do Dworca Zachodniego i dalej Zachodnią, Głogowską, Mostem Dworcowym, Matyi, Królowej Jadwigi do Ronda Rataje i następnie przez rondo Starołęka i górny taras Rataj, Most Rocha, centrum, Pl. Wolności, Teatralkę, Roosevelta, trasą PeSTki na Piątkowo? W drugą stronę tą samą trasą, ale w przeciwnym kierunku mógłby jeździć tramwaj linii 202. Dzięki temu nocne połączenie z centrum miasta oraz dworcem kolejowym i autobusowym Poznań Główny zyskaliby mieszkańcy nie tylko Piątkowa, Winograd i Rataj.

Fot: Janusz Ludwiczak

ZOBACZ TAKŻE: "249" dojedziemy do Świerczewa i Dębca. Głogowską jeżdżą trzy "nocki"