W sobotę po wieczornej mszy św. w kościele Chrystusa Sługi przy ul. Palacza odbyło się spotkanie i otwarcie wystawy poświęconej Pomnikowi Wdzięczności, w którym uczestniczyło blisko 25 osób.

Życzliwy jest nam nowy rząd, ale obecne władze samorządowe nie chcą tego pomnika, podtrzymując decyzję hitlerowskich Niemiec. Będzie wielki wstyd jeśli tego pomnika nie uda się odbudować. Musimy pokazywać siły zła. Mamy 2,5 roku, by postawić pomnik na 100. rocznicę wybuchu Powstania Wielkopolskiego, chcemy uhonorować Powstańców – powiedział prof. Stanisław Mikołajczak, przewodniczący Społecznego Komitetu Odbudowy Pomnika Wdzięczności i szef Akademickiego Klubu Obywatelskiego im. Prezydenta Lecha Kaczyńskiego.

We wtorek mam spotkać się z Ministrem Kultury. Posłowie przygotowują nową ustawę, która ma sprawić, że władze centralne, a nie samorządowe będą decydować o pomnikach. Od lat nie mogą powstać inne ważne pomniki: Pomnik Smoleński na Krakowskim Przedmieściu przed Pałacem Prezydenckim oraz Bitwy Warszawskiej – dodał prof. Stanisław Mikołajczyk.

Pomnik Wdzięczności, który ma mieć 12,5 metrów wysokości i 22 metry miałby stanąć nad Maltą, przy ul. Jana Pawła II, niedaleko ronda Śródka.

Ubolewam, że Pomnika Wdzięczności nie uda się postawić w miejscu, gdzie stał, czyli na Placu Mickiewicza, ale tam znajduje się już pomnik Krzyży Poznańskiego Czerwca`56. Nasz pomnik nie zmieści się, bo ma 22 metry. Nam proponuje się Cytadelę, ale to jest odludzie. Proponuje się Łęgi, ale pomnik stanie tak, że zgromadzenie odbywać będzie się tyłem do miasta. Ten pomnik będzie kosztować parę milionów złotych, sam monument z dolomitu pochłonie 1,5 mln zł. Mamy na szczęście darczyńców, którzy rozumieją ideę wybudowania pomnika – podsumowuje prof. Stanisław Mikołajczyk.

Pod koniec maja ubiegłego roku na Placu Mickiewicza miała stanąć pięciometrowa figura Jezusa Chrystusa, która miała być elementem wystawy "Wdzięczni za Niepodległość". Na to zgody nie wyraziło miasto. Zastrzeżenia mieli również konserwator zabytków i plastyk miejski.

Z konserwatorskiego punktu widzenia nie można traktować kopii figury Chrystusa z Pomnika Wdzięczności o wysokości 5,3 m i wadze ok. 2 ton jako standardowego elementu wystawy plenerowej. W obecnym kontekście przestrzennym placu zorganizowanym przez pomniki Adama Mickiewicza i Poznańskich Krzyży umieszczenie w ich sąsiedztwie kolejnego wielkogabarytowego monumentu budzi zastrzeżenia konserwatorskie – tłumaczyła Joanna Bielawska-Pałczyńska, Miejski Konserwator Zabytków.

Moje zastrzeżenia budzi ustawienie pięciometrowej wysokości statua jako element wystawy. W przestrzeni Placu Mickiewicza, w bliskim sąsiedztwie pomników Poznańskiego Czerwca i Adama Mickiewicza, będzie powodować kompozycyjny chaos. Właściwym rozwiązaniem byłoby umieszczenie mniejszej wielkości makiety statuy lub makiety pomnika jako elementu proporcjonalnego do plansz z ekspozycją i dopasowanego do charakteru przestrzeni – uzasadniał Piotr Libicki, pełnomocnik Prezydenta Poznania ds. Estetyki Wizerunki Miasta (plastyk miejski).

Część radnych obawia się, że Plac Mickiewicza może stać się drugim Krakowskim Przedmieściem, na którym toczyły się spory w obronie krzyża po katastrofie 10 kwietnia 2010 r.

Jesteśmy po doświadczeniach warszawskich na temat krzyża na Krakowskim Przedmieściu. Obawiam się, że replika figury Chrystusa, która stanie na Placu Mickiewicz za chwilę będzie miała swoich zajadłych obrońców, ludzi, którzy będą uważali, że Pomnik Wdzięczności powinien tam stać. Będzie to szkodziło dyskusji publicznej. Będziemy mieli spory i podziały na tych lepszych i gorszych katolików – mówił pod koniec maja Tomasz Lewandowski, Radny Miasta Poznania, przewodniczący Zjednoczonej Lewicy w Poznaniu.

Kilka dni później pod budynkiem Urzędu Miasta na Placu Kolegiackim około sto osób skupionych przy Poznańskim Związku Patriotycznym "Wierni Polsce" protestowało przeciwko decyzji władz miasta w sprawie decyzji ustawienia pięciometrowej figury Chrystusa na Placu Mickiewicza. Protestujący przynieśli transparenty z napisem "Jaśkowiak podtrzymuje decyzję niemieckiego okupanta" oraz "Brońcie krzyża, brońcie wolności, to jest nasza ojczyzna".

Z urzędu miasta należy pozbyć się wszelkiego zła, które jest w tym budynku. Módlmy się, by Bóg uwolnił ich od złego ducha – powiedział Bogdan Freytag, przewodniczący Poznańskiego Związku Patriotycznego "Wierni Polsce".

Wyrażamy swoją dezaprobatę. Pomnik Wdzięczności mimo, że stał tylko siedem lat był symbolem wierności Bogu i ojczyźnie. Pańska decyzja jest haniebna. Gdyby pomnika nie zniszczyli niemieccy najeźdźcy to stałby on dziś na wieczną chwałę. Czyżby względy ideologiczne przeważyły nad poszanowaniem przelanej krwi powstańców wyrażonej w dziękczynnej formie. Wystawa wraz z figurą Chrystusa miała stanąć w miejscu, gdzie stał pierwotnie Pomnik Wdzięczności. Państwo polskie od zarania dziejów związane jest z kościołem Chrystusowym. Poszanowanie dla świętości nie podlega dyskusji. Mamy nadzieję, że zmieni pan natychmiastowo swoją niefortunną decyzję – dodał Bogdan Freytag.

To jest ta najbardziej radykalna grupa zwolenników pomnika. Emocjonalna postawa pikietujących bardziej szkodzi całej sprawie, niż jej pomaga. Nie mam zamiaru rozmawiać z każdym kto mnie obraża. Nie ma miejsca na trzeci pomnik na Placu Mickiewicza i on tam na pewno nie stanie – podsumował Jacek Jaśkowiak, prezydent Poznania.

Pomnik Wdzięczności Najświętszemu Serca Pana Jezusa wybudowano na Placu Mickiewicza w latach 1930-1932 jako wotum za odzyskaną niepodległość przez Polskę. Ogromna rzeźba miała formę łuku triumfalnego wysokości 12,5 m i szerokości 22 m. Od strony frontowej w środkowej wnęce znajdowała się wysoka na 4 m odlana z brązu figura Chrystusa. Pomnik Wdzięczności stanął w miejscu zburzonego w 1919 r. Pomnika Bismarcka, w rejonie obecnego Pomnika Poznańskiego Czerwca 1956. Jego odsłonięcie odbyło się 30 października 1932 r. Widniał na nim napis: "Sacratissimi Cordi - Polonia Restituta" (Najświętszemu Sercu - Odrodzona Polska).

W październiku 1939 r. pomnik zburzono decyzją okupującej Wielkopolskę administracji III Rzeszy. Niszczeniem kierował osobiście Eckhardt Greiser, syn niemieckiego wielkorządcy dla Kraju Warty Arthura Greisera. Figura została natomiast przetopiona. Szczątki dwóch błogosławiących palców Jezusa, ocalone przez polskich robotników, są do dziś przechowywane w Muzeum Archidiecezjalnym.

Fot: Janusz Ludwiczak

ZOBACZ TAKŻE: "Pomnik Wdzięczności" przy kościele Matki Boskiej Bolesnej