Janusz Ludwiczak, lazarz.pl: Od 1992 roku pracuje Pani w Biurze Miejskiego Konserwatora Zabytków. W minionych latach zajmowała się Pani Łazarzem. Co udało się zrealizować w tym czasie w dzielnicy, wiem, że był to m.in. remont kościoła Matki Boskiej i kilku kamienic?
Joanna Bielawska-Pałczyńska, Miejski Konserwator Zabytków: Remont kościoła Matki Boskiej Bolesnej rozpoczął się od ratowania zagrożonej katastrofą ażurowej wieży, którą z wielką pieczołowitością odnowiły zakłady Hipolita Cegielskiego. Dzięki wielkiemu zaangażowaniu ks. proboszcza Eugeniusza Antkowiaka wykonana została kompleksowa renowacja wnętrza kościoła wraz z posadzką i wyposażeniem, konserwacją elewacji, ogrodzenia i najbliższego otoczenia kościoła. W tym czasie wykonano również wiele udanych renowacji elewacji kamienic na terenie tzw. Dolnego Łazarza : ul. Małeckiego 16, w zeszłym roku Graniczna/Strusia, Łukaszewicza 1(przy placyku),i wiele innych. Bardzo udana jest również termomodernizacja szkoły podstawowej nr 9 na ul. Łukaszewicza, gdzie dokładnie odtworzono oryginalny detal architektoniczny. Ponad 30% zabudowy na terenie tzw. Johow-Gelande zostało poddane renowacji : dawny blask odzyskały bardzo cenne kamienice przy ul. Siemiradzkiego 2, Matejki 59, Grottgera 3/3a, Matejki 57, Matejki 60, Wyspiańskiego 12, 14, 16, budynki na Ułańskiej i Kossaka. Również na głównym trakcie komunikacyjnym Łazarza – ul. Głogowskiej wyremontowano szereg zabytkowych budynków, szczególną uwagę chciałabym zwrócić na kamienicę przy ul. Głogowskiej 78, gdzie z wielkim pietyzmem, na podstawie zachowanych materiałów ikonograficznych odtworzono oryginalny wystrój sztukatorski fasady. Trzeba tu również wspomnieć o sukcesywnie odnawianej ul. Niegolewskich, o okazałych monumentalnych kamienicach oraz o szpitalu Św. Rodziny, gdzie przeprowadzono renowację i modernizację całego zespołu.

Czy zamierza Pani Konserwator kontynuować politykę p. Marii Strzałko?
Zamierzam kontynuować politykę, której nadrzędnym celem jest ochrona zabytków. Do tego nasze biuro jest powołane i na tym zadaniu zamieramy się skupić. Trudno oczekiwać rewolucji, ponieważ nie zmieniają się ani przepisy prawne, ani procedury ani zakres obowiązków MKZ. Być może jedynie będą przesunięte akcenty w stronę popularyzacji i promocji lokalnego dziedzictwa kulturowego.

Jest Pani autorką "Spisu zabytków architektury miasta Poznania". Jak i ile czasu powstawała ta publikacja? Czy jest w planach wydanie kolejnych, podobnych publikacji?
Prace przygotowawcze do publikacji, w tym kwerenda archiwalna, weryfikacja danych, sprawdzanie obiektów w terenie trwały kilka lat. Spis został opublikowany przez Urząd Miasta Poznania w 2005r., oczywiste jest więc że musi być aktualizowany, poprawiony i ponownie wydany być może w trochę innej konwencji. Ma on być przede wszystkim podstawą do sporządzenia gminnej ewidencji zabytków.

Jan A.P. Kaczmarek powiedział niedawno, że czas Areny dobiegł końca. Czy Arena powinna być wyburzona czy stać się zabytkiem? Jeśli Arena miałaby być zabytkiem kiedy mogłaby zostać wpisana do rejestru zabytków?
Arena zbudowana została w 1974r. wg projektu znanego architekta Jerzego Turzenieckiego. Obiekt wyposażono w specjalne urządzenia techniczne, które na owe czasy były niekonwencjonalne i zostały zgłoszone do Urzędu Patentowego. Hala widowiskowo-sportowa była za czasów swojej świetności jednym z najnowocześniejszych obiektów w Polsce. I mimo że od jakiegoś czasu prowadzona jest dyskusja na temat jego modernizacji, nadal jego charakterystyczna bryła, rozwiązania konstrukcyjne, techniczne i materiałowe w pełni zasługują na uznanie. Poza tym jako miejsce wielu wydarzeń sportowych, artystycznych wrosła na stałe w pejzaż dzielnicy i jest jedną z ikon miasta. W najbliższym czasie wystąpię z wnioskiem do Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków o wpisanie Areny do rejestru zabytków. Ponieważ procedura jest długotrwała trudno mi ściśle określić datę wpisu.

Już kilkukrotnie paliła się willa sołtysa ówczesnej wsi Łazarz przy ul. Głogowskiej (w pobliżu ul. Gąsiorowskich). Czy jest szansa na uratowanie tego budynku? Co można zrobić?
Po długim czasie udało się nam nawiązać kontakt z pełnomocnikiem właściciela budynku, po ostatnim pożarze obiekt został tymczasowo zabezpieczony, obecnie czekamy na obiecany przez właściciela projekt zagospodarowania tego terenu, oczywiście z zachowaniem zabytkowej willi.

Podoba sytuacja jest z kamienicą przy zbiegu ulic Matejki i Niegolewskich. Również da się uratować ten budynek i przywrócić do życia?
W zeszłym roku kamienica została zabezpieczona przez Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego. W jej przypadku trwa aktualnie postępowanie komornicze, o wynikach których zostanę powiadomiona.

Jaka kamienica na Łazarzu Pani Konserwator podoba się najbardziej?
Jestem bardzo dumna z renowacji fasady kamienicy przy ul. Małeckiego 16 – szczególnie z przywrócenia jej pierwotnego wystroju malarskiego. Na pewno bardzo ważna jest dla mnie dzielnica Johow Gelande, gdzie w wielu budynkach nadzorowałam kompleksowe prace renowacyjne i konserwatorskie : Siemiradzkiego 2, Matejki 59, Wyspiańskiego 13, 16, Grottgera 3/3a.. Należy tu wymienić również szereg innych obiektów, których właściciele podjęli trud przywrócenia dawnej świetności tej jednej z piękniejszych dzielnic miasta : kamienica przy ul. Wyspiańskiego 12, ul. Wyspiańskiego 14, ul. Wyspiańskiego 16, ul. Matejki 57, ul. Matejki 60. W najbliższym czasie przeprowadzony zostanie remont i renowacja budynku przy ul. Matejki 61.

Co Miejski Konserwator Zabytków będzie miał do zrobienia w najbliższym czasie na Łazarzu? Dużo czeka pracy? Jak ocenia Pani Konserwator Łazarz - jaka to jest dzielnica?
Łazarz jest mi szczególnie bliski, zajmuję się nim zawodowo od kilkunastu lat i tu również mieszkam. Jest to dzielnica o bardzo dużym potencjale, cennej historycznej zabudowie, dogodnej lokalizacji i ogromnej inwencji społeczności lokalnej. Dużo tu już zostało zrobione (chyba w tej kwestii Łazarz przoduje wśród innych dzielnic) i to dzięki wspólnotom mieszkaniowym, prywatnym inwestorom jak i miastu. Na Łazarzu należy dalej kontynuować prace renowacyjne dotyczące kolejnych zabytkowych kamienic, ale również uporządkować kwestie dotyczące zagospodarowania podwórzy, remontów nawierzchni, rekultywacji zieleni, wprowadzania małej architektury.

Dwa lata temu cmentarz Górczyński obchodził 100-lecie istnienia. Czy jest szansa, że budynki z kwiatami i zniczami znajdujące się wzdłuż ulicy Ściegiennego przestaną straszyć, zostaną wyremontowane lub postawione nowe?
Kioski z kwiatami i zniczami przesłaniają bardzo piękne zabytkowe ogrodzenie cmentarza od strony ulicy Ściegiennego. Problem kiosków leży jednak w gestii ZDM, ponieważ zajmują one pas uliczny. Uważam, że dobrym pomysłem byłoby przesunięcie ich w inne odpowiedniejsze miejsce.

W 2010 roku spłonęły zabytkowe trybuny dawnego stadiona "Energetyk". Obecnie jest tu pusty plac. W 2007 roku zaprezentowano plany budowy pięciu wieżowców mieszkalnych, które miałyby powstać przy ul. Reymonta. Teren ten nie jest objęty miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego. Czy powinny w tym miejscu powstać 15-kondygnacyjne budynki mieszkalne?
W 2007 roku Miejski Konserwator Zabytków zdecydowanie odmówił uzgodnienia warunków zabudowy dla budowy wieżowców przy ul. Reymonta, ze względu na bezpośrednie sąsiedztwo parku Kasprowicza i kontekst historycznej dzielnicy. Stanowisko to nadal jest aktualne.

I ostatnie pytanie. Rok temu na zlecenie Zarządu Dróg Miejskich przeprowadzona została wymiana starych chodników na nowe z tzw. kostki "pozbrukowej" na ulicy Matejki (na odcinku od Niegolewskich do Wyspiańskiego). ZDM planował usunąć zabytkową ponad stuletnią kostkę, znajdującą się na wysokości kościoła Św. Anny. Dopiero po interwencji jednej z mieszkanek, która powiadomiła Miejskiego Konserwatora Zabytków wstrzymane zostały prace po zachodniej stronie ulicy Matejki, pomiędzy Niegolewskich, a Limanowskiego. Czy jest szansa, że podobne sytuacje nie będą się zdarzać i ZDM będzie musiał konsultować z Biurem Miejskiego Konserwatora Zabytków wymianę chodników?
Zgodnie z ustawą o ochronie zabytków, wszelkie prace planowane na terenie objętym ochrona konserwatorską muszą być uzgadniane z MKZ, obowiązek ten dotyczy również ZDM. Mam nadzieję, że po tej interwencji do podobnej sytuacji nie będzie dochodzić, szczególnie w przypadku cennej nawierzchni. W tym momencie dziękuję mieszkańcom za szczególną czujność. Dzięki nim oryginalna kamienna nawierzchnia przed kościołem św. Anny będzie zachowana.

Skomentuj