Spacer po Łazarzu - patroni naszych ulic, Reportaże, Ciekawostki

Najpierw Kleista, później Koszarowa. Miał tędy jeździć tramwaj

05-07-2015 17:11   Janusz Ludwiczak

Zobacz komentarze (0) * Skomentuj

Arteria ta pojawia się na planie Poznania już w 1795 roku. Ulica początkowo zwała się Kleista, a później nadano jej nazwę Koszarowa, od pobliskich koszar strzelców wielkopolskich zajmujących całą zachodnią stronę ulicy. Ulicą tą miała zostać poprowadzona trasa tramwajowa, która przyczyniłaby się do likwidacji węzła "Bałtyk". Z opisywanej tydzień temu ulicy Stolarskiej przechodzimy kilka metrów dalej i zaglądamy tym razem na ulicę Szylinga w kolejnym odcinku naszego cyklu "Spacer po Łazarzu - patroni naszych ulic".

Ulica Szylinga:

• Długość: 223 m
• Kod pocztowy: 60-787
• Urząd pocztowy: obszar doręczeń - UP Poznań 37 (ul. Gorczyczewskiego 1), najbliższa poczta - AP Poznań (ul. Grunwaldzka 17)
• Ilość budynków: 2
• Najwyższy numer: 10
• Status drogi: powiatowa/główna, układ podstawowy
• Komunikacja miejska: BUS - 64, 251
• Parafia: Parafia Michała Archanioła (ul. Stolarska 7)
• Obwód wyborczy: komisja nr 52 - Szkoła Podstawowa nr 71 (ul. Przybyszewskiego 37)
• Obwód szkół: Szkoła Podstawowa nr 36 (ul. Słowackiego 54/56), Gimnazjum nr 33 (ul. Wyspiańskiego 27)
• Policja: Komisariat Poznań-Targi (ul. Śniadeckich), rewir I, rejon dzielnicowych 4.

Z Łazarza na Jeżyce

Ulica Szylinga ma 223 metry długości, prowadzi z północy na południe, łącząc ulicę Bukowską z Grunwaldzką. Ulicą tą kursują autobusy linii nr 64 i nocnej 251, jadąc z Junikowa na Kaponierę.

Niegdyś Koszarowa

Arteria ta pojawia się na planie Poznania już w 1795 roku. Musiała to być droga polna, która prowadziła z ówczesnej wsi Jerzyce do wsi Gurczyn [taka obowiązywała wtedy pisownia - przyp. red.].

Ulica, pod nazwą Kleiststrasse (pol. ulica Kleista), została włączona w granice miasta wraz z Jeżycami 1 kwietnia 1900 roku. 5 maja 1920 roku nadano jej nazwę ulica Koszarowa od pobliskich koszar strzelców wielkopolskich zajmujących całą zachodnią stronę ulicy.

Obecnego patrona ulica otrzymała 23 maja 1939 roku w uznaniu bohaterstwa Arnolda Szyllinga, pierwszego dowódcy stacjonującego w pobliskich koszarach pułku, poległego na froncie wojny polsko-bolszewickiej (pierwotnie jako ulica imienia Pułkownika Arnolda Szylinga). Jednak nie stało się to na długo. Jesienią 1939 roku wraz z nastaniem II wojny światowej nazwę ulicy znów przemianowano na Kleistrasse. Po odzyskaniu Niepodległości przywrócono historyczną nazwę ulicy - Koszarowa, a w 1947 roku patronem arterii został ponownie Arnold Szyling i tak pozostało do dziś.

Policja w dawnych koszarach

Pod numerem 2 znajduje się budynek koszar 6. Pułku Grenadierów V Korpusu Armii Pruskiej pochodzący z 1880 roku. W 2004 roku gmach ten otrzymała od wojska Komenda Miejska Policji w Poznaniu. W 2007 roku rozpoczął się generalny remont docelowej siedziby mundurowych. W ciągu trzech lat stary drewniany dach został zastąpiony nowym, oszklonym, z którego widać panoramę praktycznie całego miasta. Stare drewniane stropy zostały zastąpione żelbetowymi. Zbudowane zostały też nowe ściany działowe i wymieniono okna. Przeprowadzona została także kompleksowa termomodernizacja budynku. Ponadto zbudowane zostały zewnętrzne, przeszklone windy oraz zamontowano podnośniki dla osób niepełnosprawnych. Inwestycja kosztowała ponad 60 mln zł.

Podczas remontu budynku po dawnych koszarach ekipom remontowym udało odnaleźć się w piwnicy dwa hełmy niemieckich okupantów, a także gazetę "Trybuna Ludu" z 1973 roku. Wszystkie znalezione eksponaty zostały wystawione w specjalnej gablocie.

W siedzibie Komendy Miejskiej Policji przy ul. Szylinga 2 pracuje ponad 2060 policjantów i ok. 250 pracowników cywilnych. Znajduje się tutaj centrum zarządzania - m.in. dyspozytornia radiowozów i operatorów linii alarmowej 997, a także serce poznańskiego monitoringu. To tutaj policjanci za pośrednictwem ponad 400 kamer mogą sprawdzić czy w danym miejscu nie dochodzi do przestępstw i czy jest bezpiecznie na ulicach.

"Teren prywatny - wejście na własną odpowiedzialność"

"Teren prywatny wejście na własną odpowiedzialność" - żółte tabliczki z takim napisem pojawiły się w połowie kwietnia przy chodniku po wschodniej ulicy Szylinga, przy dawnym kasynie wojskowym. Czy to oznacza, że właściciel terenu będzie pobierać opłaty od pieszych lub zamknie całkowicie chodnik?

Jestem bardzo zaskoczony tym, że chodnik przeszedł w ręce prywatne. Jest on co prawda trochę oddalony od ulicy Szylinga, ale ewidentnie służy mieszkańcom. Przy okazji sprzedaży gruntu odpowiednie służby nie zadbały o to, żeby chodnik ten pozostał przy mieście lub Skarbie Państwa. Nie podejrzewam, że wprowadzone zostaną opłaty za korzystanie chodnika. Obecny właściciel działki może ten teren odgrodzić. Postaram się bezpośrednio skontaktować z ZDM i wyjaśnić jakie są planowane dalsze kroki. Jest to oczywiste, że ten chodnik musi pozostać i utrzymywany w ramach pasa drogowego – powiedział Łukasz Mikuła, przewodniczący Komisji Polityki Przestrzennej Rady Miasta Poznania.

Pod koniec 2011 roku Agencja Mienia Wojskowego wystawiła pod młotek budynek dawnego kasyna z 1912 r., mieszczącego się przy zbiegu ulic Bukowskiej i Szylinga. W połowie zeszłego roku nowym właścicielem obiektu została słupecka firma Giszter z branży usługowej, która zakupiła nieruchomość za ponad 3,8 mln zł. Pieniądze pochodzące ze sprzedaży będą przeznaczone na fundusz modernizacji sił zbrojnych. W dawnym kasynie ma mieścić się hotel.

Radny Łukasz Mikuła wystosował zapytanie podczas zeszłorocznej sesji Rady Miasta Poznania.

Nieruchomość gruntowa, na której jest zlokalizowany chodnik stanowi własność osoby prywatnej. Działka została nabyta w 2012 r. przez osobę fizyczną od Skarbu Państwa (tereny wojskowe) najprawdopodobniej (!) od Agencji Mienia Wojskowego). Zarząd Dróg Miejskich podejmie czynności zmierzające do nabycia przedmiotowej działki, jednak wcześniej będzie konieczne dokonanie podziału geodezyjnego. Z wnioskiem o podział będzie musiał jednak wystąpić właściciel działki. Zarząd Dróg Miejskich zwróci się do właściciela w przedmiotowej sprawie – odpowiedział w maju 2014 r. na interpelację radnego Jerzy Stępień, zastępca prezydenta Poznania.

Miał tędy jeździć tramwaj

W 1992 roku pojawił się projekt wybudowania trasy tramwajowej w ciągu ulicy Szylinga. Według urbanistów miał to być najbardziej efektywny odcinek nowoprojektowanych tras tramwajowych, który szybko, by się zwrócił. Tramwaj w ulicy Szylinga miał zlikwidować newralgiczny węzeł przy Bałtyku - przy ul.Roosevelta. Dzięki temu tramwaje nie musiałyby niepotrzebnie stawać na światłach przy Hotelu Sheraton.

Poprowadzenie linii tramwajowej przez Szylinga do Grunwaldzkiej byłoby celowe z kilku powodów. Odpadłyby marszruty między przystankami na Kaponierze i przy ul. Bukowskiej, bo można byłoby zlikwidować tę część torowiska, która wiedzie przez Bukowską, zwiększyłaby się atrakcyjność tej śródmiejskiej w końcu dzielnicy, taka inwestycja byłaby również uzasadniona ekonomicznie - budowa nowego torowiska kosztowałaby tyle samo, ile remont torów wiodących przez ul. Bukowską i Kraszewskiego – mówił w 2004 roku dr Andrzej Krych z Politechniki Poznańskiej.

Trasa tramwajowa miała prowadzić od Grunwaldzkiej przez Szylinga i Kraszewskiego do istniejącej linii, gdzie dalej bimby miały jechać ulicą Zwierzyniecką na Kaponierę.

Ostatecznie z planów budowy trasy tramwajowej na Szylinga zrezygnowano, a projekt wykreślono nawet ze studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania miasta Poznania.

Ulica pułkownika i pierwszego dowódcy Pułku Piechoty Wielkopolskiej

Baron ARNOLD SZYLING - polski i rosyjski żołnierz, pułkownik, pierwszy dowódca 57. Pułku Piechoty Wielkopolskiej Karola II Króla Rumunii (57 pp) – oddziału piechoty Armii Wielkopolskiej i Wojska Polskiego II RP.

Urodził się 7 września 1884 roku. Ukończył gimnazjum w Warszawie (6 klas), następnie kształcił się w gimnazjum im ks. Suwałowa w Moskwie i tam zdał maturę.

W 1906 r. wstąpił do szkoły wojskowej w Odessie. Ukończył ją w 1909 i wstąpił do wojska rosyjskiego. Służył w 5. syberyjskim pułku strzelców najpierw jako podporucznik, później awansował do stopnia porucznika i pełnił misję wojskową w Pekinie. W styczniu 1917 r. zostaje kapitanem tej jednostki. 17 maja 1917 r. zostaje dowódcą II baonu i zastępcą dowódcy 4. pułku strzelców polskich (1 Dywizja Strzelców Polskich przy armii rosyjskiej). Od marca do 2 czerwca 1918 r. pełni funkcje komendanta Mohylewa.

W 1918 zwolniony z obowiązków wojskowych wstąpił do Wojska Polskiego. 6 października 1918 r. został majorem w sekcji personalnej sztabu generalnego. Dwa miesiące później otrzymuje stopień podpułkownika. 8 lutego 1919 roku przejmuje Dowództwo Okręgu Korpusu nr VII w Poznaniu. Kilka dni później, 14 lutego 1919 r. formuje się 3. pułk strzelców wielkopolskich (później 57 p. p.), którego został pierwszym dowódcą.

Zmarł 17 września 1920 r. pod Kobryniem. Został pośmiertnie awansowany do stopnia pułkownika. Spoczywa na warszawskich Powązkach.

Ciekawostki:

• "Szylinga" to również nazwa przystanku autobusowego na ul. Bukowskiej dla linii nr 48, 59, 63, 69, 77, 240 i 242.
• Szyling - to oficjalna jednostka monetarna w Kenii, Somalii, Tanzanii i Ugandzie. Jako odrębna waluta występuje też w nieuznawanym przez społeczność międzynarodową Somalilandzie. Do czasu reformy monetarnej (15 lutego 1971) szyling był też monetą występującą w Wielkiej Brytanii. Szyling równał się 1/20 funta szterlinga, a sam dzielił się na 12 pensów. Do czasu wprowadzenia euro 1 stycznia 2002 w większości państw Wspólnoty Europejskiej, szyling był walutą Austrii i dzielił się na 100 groszy.

Opracowanie na podstawie - źródła:

• Wikipedia
• Zbigniew Zakrzewski, Ulicami mojego Poznania. Przechadzki z lat 1918-1939, Poznań, Wyd. Poznańskie, 1985
• Zygmunt Zaleski, "Nazwy ulic w Poznaniu", Magistrat Stołeczny Miasta Poznania, 1926
• "Spis zabytków architektury", Wydawnictwo Miejskie, Poznań 2004
• Praca zbiorowa, Atlas architektury Poznania, Wydawnictwo Miejskie, Poznań, 2008, s.265, ISBN 978-83-7503-058-7
• System Informacji Przestrzennej - wykaz ZGiKM Geopoz
• wykaz dróg, Zarząd Dróg Miejskich
• lazarz.pl - materiały własne

Map: Biblioteka Uniwersytecka, Zdj.arch.: fotopolska.eu, Fot: Janusz Ludwiczak

ZOBACZ TAKŻE: Upamiętniała żonę cesarza Wilhelma II, wzniesiono tu Pałac Rządowy – ul. Grunwaldzka {WIDEO}

ZOBACZ TAKŻE: Początkowo zwała się Parkową. Mieściło się tutaj kino, apteka i szkoła męska

ZOBACZ TAKŻE: Spacer po Łazarzu - patroni naszych ulic