Z Parku Wilsona do City Parku

Za Niemców - Linneusza

Jeszcze w 1898 roku pusty obszar należał do dr. Heliodora Święcickiego i Bolesława Wicherkiewicza. Ulica ta została wytyczona w 1903 roku na terenie tzw. Johow-Gelände z przeznaczeniem na luksusową zabudowę mieszkaniową, należących głównie do architekta Maxa Johowa, a skupionych wzdłuż ul. Matejki.

Na początku w 1903 roku ulica otrzymała nazwę Linneusza. Szwedzki przyrodnik i profesor Karol Linneusz (szw. Carl von Linné, łac. Carolus Linnaeus) był patronem ulicy do 15 listopada 1919 roku, kiedy władze polskie zastąpiły go Henrykiem Siemiradzkim, jednak trwało to tylko 20 lat. Niemcy Siemiradzkiego znów przemianowali na Linné Strasse. W 1945 roku wraz z odzyskaniem niepodległości ulica odzyskała swojego polskiego patrona, którym jest do dnia dzisiejszego.

Najstarsza kamienica powstała 115 lat temu

Przy Siemiradzkiego znajdują się głównie secesyjne kamienice z początku XX wieku. Przed I wojną światową wzniesiono zaledwie dwie narożne kamienice - w 1902 r. na rogu ul. Chełmońskiego i Kossaka dom należący do budowniczego Franciszka Rotnickiego oraz kamienicę pod "dwunastką" na rogu Matejki. Jest to tym samym najstarszy budynek przy tej ulicy.

W czasie niewoli przy ulicy Siemiradzkiego powstały jedynie domy u jej wylotu wschodniego. Fragment zachodni wypełnił się zabudową po części w latach 1933-1939, a po części w okresie okupacji - pisze Zbigniew Zakrzewski w książce "Ulicami mojego Poznania. Przechadzki z lat 1918-1939".

W latach 20. XX wieku zbudowano kamienice pod numerem 8 i 11. W rejestrze zabytków znajduje się również dom pod numerem 3 i 3a z 1936 roku oraz kamienica pod "piątką" oddana do użytku w drugiej połowie lat 30. wieku. W kolejnej dekadzie powstały kamienice pod numerami 6, 7 i 8.

Mieszkał tutaj ks. Gustaw Manitius

W domu pod nr 7 (dawniej 8), należącym do Polskiego Towarzystwa Ewangelickiego, do 1939 r. mieszkał ks. Gustaw Manitius - duchowny ewangelicko-augsburski, organizator polskiego życia ewangelickiego w Wielkopolsce i na Pomorzu, senior diecezji wielkopolskiej, męczennik II wojny światowej.

W domu pod drugim zatrzymał się w okresie przygotowań do Powstania Wielkopolskiego Bohdan Hulewicz z Kościanek powiatu wrzesińskiego. W tej samej kamienicy zamieszkiwał aktywny działacz gospodarczy, Franciszek Maciejewski, wiceprezes Izby Przemysłowo-Handlowej, członek Kuratorium Akademii Handlowej - pisze Zbigniew Zakrzewski w książce "Ulicami mojego Poznania. Przechadzki z lat 1918-1939".

Niewyjaśniona tragedia pod drugim

Przy Siemiradzkiego pod drugim zdarzył się wstrząsający wypadek. Któregoś dnia ze swego mieszkania wyszedł dr Brunon Kozłowski, pedagog, radca Kuratorium Szkolnego. Wkrótce znaleziono go na schodach skrwawionego, z nogami zawieszonymi na poręczy. Zmarł w tajemniczych okolicznościach - wspomina Zbigniew Zakrzewski.

Jak donosił "Kurjer zachodni" 21 grudnia 1927 roku:
"W niewyjaśniony dotychczas sposób uiegł nieszczęśliwemu wypadkowi profesor gimnazjalny dr. Brunon Kozłowski. Sp. dr. Kozłowski wyszedł ze swego mieszkania przy Siemiradzkiego 2 o godz. pół do 7-mej rano, aby udać się do gimnazjum. Zastawszy główne drzwi zamknięte, wrócił - jak się przypuszcza - po klucz, przyczem w pospiechu wszedł zamiast na drugie - na piętro trzecie. Spostrzegłszy pomyłkę, tragicznie zmarły zawrócił sie, przyczem uległ wypadkowi. Po pewnym bowiem czasie znaleziono śp. dr. Kozłowskiego na schodach pomiędzy drugiem a trzeciem piętrem. Krwawiąca, strzaskana głowa wsparta była o schody, a nogi zawieszone na poręczy. Nieszczęśliwego w stanie bezprzytomnym odniesiono do mieszkania, gdzie zmarł około godz. 10 rano. Tragiczna śmierć profesora wywołała wielkie poruszenie w dzielnicy łazarskiej".

Kamienica odrestaurowana przez miasto za ponad 11 milionów złotych

Pod "dwójką", na rogu ul. Chełmońskiego znajduje się secesyjna kamienica, którą na przełomie lat 2008-2011 wyremontowało miasto. W odrestaurowanej kamienicy znajdują się mieszkania o powierzchni od 47,90 m2 do 132,80 m2, w których zamieszkało 20 rodzin.

Dzięki renowacji, wnętrza odzyskały dawny blask. Szczególny charakter nadały odnowione freski, witraże, drewniana klatka schodowa i odrestaurowana granitowa podłoga. W ramach prowadzonych prac powstała też winda, która umożliwia wjazd, szczególnie osobom starszym i matkom z dziećmi mieszkającymi na ostatnich piętrach.

Rewitalizacja budynku kosztowała 11 mln 337 tys. zł.

Siemiradzkiego będzie deptakiem prowadzącym z City Parku do Parku Wilsona?

W 2011 roku, w ramach Miejskiego Programu Rewitalizacji dla studentów ówczesnej ASP (obecnie Uniwersytet Artystyczny) zorganizowany został konkurs na projekt zagospodarowania podwórek kamienic w zespole Maxa Johowa pod nazwą "Ukryte ogrody Jehówki". Jeden ze studentów przedstawił koncepcję przekształcenia ulicy Siemiradzkiego w deptak. Jak się okazuje projekt ten ma szansę w przyszłości na realizację.

Ulica Siemiradzkiego w mojej ocenie nie przenosi intensywnego ruchu samochodowego. Ta ulica mogłaby być deptakiem lub ulicą o ograniczonym ruchu kołowym. Park Wilsona jest pewnym dobrodziejstwem Łazarza, po stronie zachodniej powstał City Park i nowoczesne osiedla mieszkaniowe przy ul. Wojskowej - tłumaczył Paweł Charzewski, kierownik działu wspólnot i współwłasności Zarządu Komunalnych Zasobów Lokalowych.

Według Pawła Charzewskiego z ZKZL-u ulica Siemiradzkiego mogłaby być doskonałą arterią spacerową, łączącą City Park z Parkiem Wilsona.

Wybitny polski malarz

HENRYK SIEMIRADZKI - polski malarz, przedstawiciel akademizmu. Urodził się 24 października 1843 r. w Nowobiełgorodzie na Ukrainie (obwód charkowski).

Jego rodzicami byli Hipolit i Michalina z Pruszyńskich (siostra Anny Ciundziewickiej). Ojciec Henryka był wysokim oficerem armii Imperium Rosyjskiego, jednak dzieci zostały wychowane w tradycji polskiej, katolickiej. Na życzenie ojca ukończył Wydział Matematyczno-Przyrodniczy Uniwersytetu Charkowskiego, uzyskując stopień kandydata nauk przyrodniczych na podstawie dysertacji O instynkcie owadów. Następnie rozpoczął studia malarskie na Akademii Sztuk Pięknych w Petersburgu. W 1871 r. ukończył studia i uzyskał 6-letnie stypendium rządowe. Wyjechał do Monachium, odwiedzając po drodze po raz pierwszy w życiu Kraków. W Monachium spotkał wielu polskich malarzy, a wśród nich Józefa Brandta i Stanisława Witkiewicza.

W 1872 r. wyjechał do Włoch. Zwiedził Wenecję, Florencję, Neapol, miał okazję zobaczyć wybuch Wezuwiusza, trafił w końcu do Rzymu, gdzie zamieszkał w pobliżu pl. Hiszpańskiego. Rok później ożenił się ze swoją 18-letnią kuzynką Marią Pruszyńską z Koroleszczewicz nad Świsłoczą. Mieli czworo dzieci. W 1876 r. rodzina Siemiradzkich zamieszkała we własnej willi. W 1884 kupił dworek w Strzałkowie koło Radomska, gdzie przez wiele lat spędzał wraz z rodziną letnie wakacje.

Był członkiem wielu akademii europejskich. Tematykę swych dzieł czerpał z antyku. Malował monumentalne, teatralne kompozycje. W 1879 r. ofiarował obraz Pochodnie Nerona miastu Kraków jako pierwszy obraz do krakowskiego Muzeum Narodowego.

Był autorem wielu obrazów, a także kurtyn Teatru Miejskiego w Krakowie (1894) i Teatru Wielkiego we Lwowie (1900). Zmarł w 1901 roku, został pochowany w krypcie zasłużonych na krakowskiej Skałce. Był członkiem honorowym Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk i kawalerem Legii Honorowej.

Ciekawostki:
W budynku przy ul. Siemiradzkiego 5a znajduje się siedziba Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad Oddział w Poznaniu, która zarządza drogami krajowymi w województwie Wielkopolskim. Do zadań tutejszego oddziału GDDKiA należą sprawy związane z budową, przebudową, utrzymaniem i ochroną wszystkich dróg krajowych oraz mostów na tych drogach, znajdujących się poza granicami miast na prawach powiatu w województwie wielkopolskim z wyjątkiem dróg na terenie miasta Poznania, Kalisza, Konina i Leszna.

Opracowanie na podstawie - źródła:

• Wikipedia
• Zbigniew Zakrzewski, Ulicami mojego Poznania. Przechadzki z lat 1918-1939, Poznań, Wyd. Poznańskie, 1985
• Zygmunt Zaleski, "Nazwy ulic w Poznaniu", Magistrat Stołeczny Miasta Poznania, 1926
• "Spis zabytków architektury", Wydawnictwo Miejskie, Poznań 2004
• System Informacji Przestrzennej - wykaz ZGiKM Geopoz
• wykaz dróg, Zarząd Dróg Miejskich
• lazarz.pl - materiały własne