Ulica Orzeszkowej:
- Długość: 242 m
- Kod pocztowy: 60-778
- Urząd pocztowy: obszar doręczeń - UP Poznań 2 (ul. Głogowska 17), najbliższa poczta - AP Poznań (ul. Grunwaldzka 17)
- Ilość budynków: 18
- Najwyższy numer: 18a
- Status drogi: gminna/lokalna, układ uzupełniający
- Komunikacja miejska: brak
- Parafia: Michała Archanioła (ul. Stolarska 7)
- Obwód wyborczy: komisja nr 49, Zespół Szkół Handlowych (ul. Śniadeckich 54/58)
- Obwód szkół: Szkoła Podstawowa nr 26 (ul. Berwińskiego 2/4), Gimnazjum nr 33 (ul. Wyspiańskiego 27)
- Policja: Komisariat Poznań-Targi (ul. Śniadeckich), rewir I, rejon dzielnicowych 1.
Ma prawie ćwierć kilometra długości
Ulica ta ma dokładnie 242 metry długości, jest jednokierunkowa, prowadzi z zachodu na wschód, łącząc Matejki z Śniadeckich.
Secesyjna willa z ogródkiem
Pod koniec XIX wieku upowszechniono nowy trend - willę miejską z ogródkiem. Pierwszym tego typu obiektem był zespół willi Towarzystwa Budowy Domów Urzędniczych przy ul. Matejki, nazwany Kaiser-Wilhelm-Anlage. Wówczas wytyczono dwie poprzeczne ulice - Konopnickiej i Orzeszkowej. Do 1898 roku zbudowano 15 pięknych domów z kolorowej, klinkierowej cegły w stylu szwajcarskim. Do 1914 r. powstało kolejnych dziewięć, w stylu secesyjnym z bogatą dekoracją sztukatorską.
Za Niemców Schillera
Ulica ta została wytyczona pod koniec XIX wieku, ok. 1896 r. Za czasów niemieckich nosiła nazwę Schillera (Shillerstrasse). 5 stycznia 1920 r. otrzymała nową nazwę "Elizy Orzeszkowej".
Pierwsze budynki wzniesiono ok. 1896 roku
Ok. 1896 roku wybudowano wille pod numerem 1, 2, 4, 7, 12 i 14. W 1903 roku powstał budynek pod numerem 9/11 według projektu architekta Paula Pitta. Pozostałe budynki przy Orzeszkowej powstały w pierwszej dekadzie XX wieku.
Ulica Orzeszkowej powstała równocześnie z ulicą Konopnickiej w drugiej połowie XIX wieku, w obrębie tworzącego się osiedla willowego poza granicami miasta. Przed wojną zwracali tutaj uwagę nie tyle jej mieszkańcy, ile lecznica dla kolejarzy pod nazwą Kolejowej Kasy Chorych - pisze Zygmunt Zaleski w książce "Nazwy ulic w Poznaniu" (Magistrat Stołeczny Miasta Poznania, 1926).
Po przyłączeniu Łazarza do miasta w 1900 roku planowano początkowo w tym rejonie dużą dzielnicę willową, ale brak zainteresowania Poznaniaków - zarówno Niemców jak i Polaków - tego typu mieszkaniami, wolących luksusowe mieszkania w kamienicach, spowodował, że powstały wówczas tylko niewielkie enklawy willowe. Przy ul. Orzeszkowej powstały luksusowe domy jednorodzinne zaprojektowane z typowym wówczas zadbaniem o piękne i starannie wykonane detale - zauważa Marcin Libicki w swoim przewodniku po Poznaniu.
Szpital, który zamienia się w apartamenty
W 1895 roku po północnej stronie ulicy Orzeszkowej wybudowano kompleks budynków wilowych Kaiser-Wilhelm-Anlage, które nazywane były również " Polem zamkowym (Feldschloss)".
W willi pod numerami 6/10 ok. 1900 roku powstał szpital początkowo z oddziałem ginekologiczno-położniczym, później poszerzony również o chirurgię. W 1921 budynki wykorzystano na lecznicę kolejową. Szpital kolejowy działał tutaj do lipca 2007 roku.
Trzy lata później w willach przy Orzeszkowej urządzono wystawę "Erased Walls" w ramach festiwalu Mediations Biennale. Ekspozycja przedstawia problematykę i historię Europy Środkowej, oddalającej się od doświadczeń lat rewolucji Okrągłego Stołu i upadku muru berlińskiego.
Od października 2013 roku wille przy ulicy Orzeszkowej, w których mieścił się szpital kolejowy powstają mieszkania i luksusowe apartamenty. Inwestor buduje tutaj również dwa nowe budynki mieszkalne oraz dom jednorodzinny. Do końca 2015 roku łącznie w siedmiu obiektach mieścić będzie się prawie 100 lokali mieszkalnych.
I etap inwestycji polega na renowacji istniejących budynków willowych i budowy nowego budynku. Nowobudowany budynek będzie mieć jeden lokal usługowy o powierzchni 42 m2, od parteru do trzeciego piętra znajdą się mieszkania o powierzchni od 39 do 99,6 m2. Obiekt będzie wyposażony w windę i garaże podziemne. Ceny wahają się od 8 do 12 tys. zł/m2. Zakończenie inwestycji planujemy w IV kwartale 2014 r. - tłumaczy Marcin Jezierski z biura sprzedaży Wechta.
W kompleksie byłego szpitala kolejowego przy ul. Orzeszkowej, w 7 budynkach docelowo znajdzie się ponad 90 mieszkań oraz 5 lokali usługowych. Zakończenie całej inwestycji planowane jest do końca 2015 roku.
Pisarka patronem ulic
ELIZA ORZESZKOWA - domu Pawłowska herbu Korwin, primo voto Orzeszkowa, secundo voto Nahorska, ps. „E.O., Bąk (z Wa-Lit-No), Li...ka, Gabriela Litwinka”– polska pisarka epoki pozytywizmu, publicystka. Jedna z najwybitniejszych polskich powieściopisarek, szczególnie w okresie pozytywizmu.
Urodziła się 6 czerwca 1841 r. w Milkowszczyźnie (na Białorusi). Pochodziła z zamożnej szlacheckiej rodziny. W latach 1852-1857 uczyła się na pensji sióstr Sakramentek w Warszawie. W 1859 r. po poślubieniu P. Orzeszki zamieszkała w jego majątku - Ludwinowie pod Kobryniem, gdzie była działaczką oświatową wśród ludu. Brała udział w powstaniu styczniowym, m.in. ukrywając w swym domu ostatniego dyktatora R. Traugutta. Po ze zesłaniu męża w głąb Rosji powróciła do rodzinnego domu w Miłkowszczyźnie.
W 1869 r. zamieszkała w Grodnie po unieważnieniu małżeństwa. W latach 1879-1882 byłą współwłaścicielką firmy wydawniczej w Wilnie. Od 1882 r. przez 5 lat byłą internowana w Grodnie. W 1894 r. wstąpiła w związek małżeński z S. Nahorskim, z którym była związana ok. 30 lat.
Otrzymała szereg wyróżnień, kandydowała do Nagrody Nobla, ciesząc się wielkim szacunkiem społecznym. W latach 1866-1876 stała się gorącą zwolenniczką pozytywizmu, pozostając głównie pod wpływem H.Th. Buckle'a i H. Spencera.
W artykułach programowych, np. Listach o literaturze (Niwa 1873) prezentowała stanowisko antyromantyczne, domagając się od literatury realizmu i odpowiedzialności za los społeczeństwa.
Debiutowała jako prozaik w 1866 r. , publikując m.in. opowiadania i powieści tendencyjne, jak: Pan Graba (1872), Marta (1873), Eli Makower (1875).
Lata 1877-1891 uważane są za okres dojrzałej twórczości Orzeszkowej. Ukazały się wtedy m.in. tak znane utwory, jak: powieści Meir Ezofowicz tom 1-2 (1878), Dziurdziowie (Ateneum 1885, wydanie książkowe 1888), Nad Niemnem (1888), Cham (1888), Bene nati (1891) oraz zbiory nowel: Z różnych sfer tom 1-3 (1879-1882), W zimowy wieczór (1888), a także rozprawy: Patriotyzm i kosmopolityzm (1880), O Żydach i kwestii żydowskiej (1882).
W okresie tym pisarka poszerzyła swoje zainteresowania społeczne, pogłębiając obserwację obyczajową i psychologiczną. Lata od 1892 do śmierci zaznaczyły się porzuceniem radykalizmu społeczno-ideowego (m.in. ateizmu i antyklerykalizmu), skupieniem się na życiu wewnętrznym jednostek, m.in. pod wpływem modernizmu, choć atakowała młodopolskich dekadentów, np. w opowiadaniach Melancholicy (1896) i Ad astra - Dwugłos (1904, wespół z T. Garbowskim).
Powracała często w swojej twórczości do powstania styczniowego, np. w tomie opowiadań Gloria victis (1910). Także Pisma tom 1-25 (1912-1928), Pisma tom 1-24 (1937-1939), Pisma zebrane tom 1-52 (1947-1953), Listy tom 1-2 (1937-1953), Listy zebrane tom 1-9 (1954-1981), Dzieła wybrane tom 1-12 (1953, 1957), Pisma krytycznoliterackie (1959), pamiętnik O sobie (1974).
Według jej powieści zrealizowano filmy: Meir Ezofowicz (1911), Cham (1931), Nad Niemnem (1939, negatyw zniszczony w czasie bombardowania Warszawy. Druga wersja 1987, w reżyserii Z. Kuźmińskiego).
Eliza Orzeszkowa zmarła 18 maja 1910 r. w Grodnie (Białoruś).
Ciekawostki:
- ulica Elizy Orzeszkowej znajduje się w 374 miejscowościach.
- w Zamościu położone jest Osiedle Orzeszkowej
- Imię Elizy Orzeszkowej noszą m.in. liceum zaoczne w Lublinie, Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych Nr 2 w Bartoszycach, SP nr 277 w Warszawie, SP nr 3 w Sosnowcu, SP w Radgoszczy, Zespołu Szkół Zawodowych w Sokółce czy SP nr 3 w Zamościu.
- W kwietniu 2008 roku w Sobolewie odbył się I Ogólnopolski Zjazd Szkół im. Elizy Orzeszkowej.
Opracowanie na podstawie - źródła:
- Wikipedia
- Encyklopedia WIEM
- Zbigniew Zakrzewski, Ulicami mojego Poznania. Przechadzki z lat 1918-1939, Poznań, Wyd. Poznańskie, 1985
- Marcin Libicki, "Poznań. Przewodnik", Gazeta Handlowa, 1997
- "Spis zabytków architektury", Wydawnictwo Miejskie, Poznań 2004
- System Informacji Przestrzennej - wykaz ZGiKM Geopoz
- wykaz dróg, Zarząd Dróg Miejskich
- lazarz.pl - materiały własne
Fot: Janusz Ludwiczak
ZOBACZ TAKŻE: Galeria sztuki w budynkach dawnego szpitala kolejowego
Komentarze (4)
Aktualności |
najnowsze | najpopularniejsze |
· "Trójki" do Rady Miasta – MINI-debata z kandydatami
(29-03-2024 01:08)
· Rozpoczęło się Triduum Paschalne, w oczekiwaniu na Wielką Noc {GODZINY NABOŻEŃSTW}
(28-03-2024 20:40)
· "Dwójki" do Rady Miasta – MINI-debata z kandydatami
(27-03-2024 16:09)
· Poważna awaria w INEA
(26-03-2024 14:37)
· MINI-debata z kandydatami do rady miasta – na początek "jedynki"
(26-03-2024 14:12)
· Głogowska/Hetmańska: Powstanie 12-piętrowy blok z 337 mieszkaniami
(02-10-2023 13:28)
· Na terenie dawnego stadionu Energetyka działa giełda handlowa
(16-07-2023 01:04)
· Zaginęła Zuzia – szukają jej stęsknieni właściciele
(23-01-2023 07:22)
· Konsekrowano kościół. Głogowską przeszedł "czarny protest" – łazarskie kalendarium
(08-10-2023 23:51)
· Równo 217 lat temu Napoleon Bonaparte przybył do Poznania i raczył się piwem na Górczyńskiej
(27-11-2023 12:11)
Niezapominajka |
kwi
do 07-04-2024
Międzynarodowe Targi Poznańskie
"Poznań Motor Show" - targi motoryzacyjne
TTM - Targi Techniki Motoryzacyjnej
kwi
Poznań * Łazarz
Wybory samorządowe
kwi
do 14-04-2024
Międzynarodowe Targi Poznańskie
"Poznań Run Expo" - targi sportowe: bieg | aktywność | motywacja
kwi
Poznań * Łazarz
16. Poznań Półmaraton
kwi
11:00
Młodzieżowy Dom Kultury nr 3 ul. Jarochowskiego 1
Konkurs Piosenki Przedszkolnej
Komentarze |
najnowsze | najwięcej |
· Do "tajemniczej" M. Jeżeli zna Pani inne ulice niespełniające ...
(28-03-2024 14:22)
· @mieszkaniec: to ty nie wiesz, że polityka zawsze ciągnie do koryta. Ale fakt ...
(28-03-2024 10:25)
· @Pieszy Miejski, nieśmiało wtrącę, że Głogowska nie jest jedyną ulicą ...
(28-03-2024 07:51)
· Zgłosiłem do prokuratury by zbadano, czy niezgodna z prawem organizacja ruchu ...
(27-03-2024 23:37)
· A to panu Wośkowiakowi zamarzył się powrót do rady miasta???
(27-03-2024 19:20)
· Działkowcy protestują: "Rada osiedla podjęła decyzję bez konsultacji z ... (19)
· Zamurowano okna w kamienicy przy Głogowskiej. Obok powstanie nowy budynek (16)
· Os. Hetmańskie: Ruszyła budowa 14-kondygnacyjnego bloku, w którym powstanie ... (16)
· Głogowska/Hetmańska: Powstanie 12-piętrowy blok z 337 mieszkaniami (15)
Ogłoszenia |
· Chcesz pozdrowić sąsiada? Nie wiesz, jak sprzedać samochód lub ...
(19-08-2005 00:00)
Zapisz się na listę mailingową: