Piątkowe uroczystości rozpoczęło odegranie polskiego i amerykańskiego hymnu.

Thomas Woodrow Wilson był prezydentem Stanów Zjednoczonych przez dwie kadencje (w latach 1913-1921). Znaczna część jego prezydentury przypadła na okres I wojny światowej.

– Był on autorem programu pokojowego, który nosił nazwę 14. punktów Wilsona. Wśród nich był punkt, który mówił wprost o wskrzeszeniu niepodległego Państwa Polskiego z dostępem do morza – mówił podczas uroczystości Grzegorz Ganowicz, przewodniczący Rady Miasta Poznania.

Poznań był pierwszym miastem w Polsce, które upamiętniło Woodrowa Wilsona. 4 lipca 1926 r. w Dzień Niepodległości USA ówczesny ogród botaniczny otrzymał właśnie nazwę Park Wilsona. Tego dnia odsłonięto też głaz z tablicą pamiątkową:
"W stopięćdziesiątą rocznicę ogłoszenia niepodległości Stanów Zjednoczonych Ameryki nazwało wdzięczne miasto Poznań Ogród Botaniczny parkiem imienia wielkiego prezydenta Woodrowa Wilsona – 4 VII 1926".

"4 lipca 1926. Z okazji uroczystych obchodów 150 rocznicy niepodległości USA przemianowano Ogród Botaniczny na Park Wilsona.
"W pięknie, w proporczyki o barwach amerykańskich przybranym Ogrodzie – notował wrażenia reporter "Kuriera Poznańskiego" – wojsko utworzyło czworobok. Zgromadziła się licznie publiczność. Przybyłe władze i stowarzyszenia ze sztandarami zajęły miejsce obok głazu pamiątkowego ufundowanego przez Magistrat. Przytwierdzono do niego tablicę z brązu z wyrytym napisem: W sto pięćdziesiątą rocznicą ogłoszenia Stanów Zjednoczonych Ameryki nazwało wdzięczne miasto Poznań Ogród Botaniczny Parkiem imienia Wilsona. 4.7.1926 O godz. 10.30 wszedł na mównicę p. prezydent Ratajski i wygłosił mowę uroczystościową zakończoną okrzykiem na część prezydenta USA Calvina Coolidge’a. Kompania honorowa 57 pp sprezentowała broń, a orkiestra wojskowa odegrała hymny narodowe: amerykański i polski" – czytamy w "Kronice Miasta Poznania nr 3/88".

– Wkrótce po tym ogłoszono konkurs na wykonanie pomnika. Wygrała go rzeźba Zofii Trzcińskiej-Kamińskiej, ale ostatecznie to nie jej praca stanęła w parku, bowiem postawiono tu rzeźbę amerykańskiego artysty Gutzona Borgluma, którą sfinansował Jan Ignacy Paderewski. Po wybuchu wojny zarówno rzeźba, jak i tablica pamiątkowa zostały zniszczone – wskazuje Grzegorz Ganowicz.

Po wojnie park otrzymał imię polskiego socjalisty Marcina Kasprzaka. Po 1989 roku przywrócono nazwę Park Wilsona.

W piątek odsłonięto również replikę tablicy upamiętniającej odzyskanie przez USA niepodległości oraz historyczny głaz, który blisko 100 latach powrócił do Parku Wilsona. Wcześniej, przez blisko pół wieku znajdował się on przy ul. Łukaszewicza, obok Szkoły Podstawowej nr 9 i upamiętniał patrona "dziewiątki" – doktora Franciszka Witaszka. Nową tablicę wykonał poznański rzeźbiarz Roman Kosmala.

– Ta tablica reprezentuje silne związki między Polakami i Amerykanami. Stanowisko Wilsona - silnie popierające odzyskanie przez Polskę niepodległości - było wyrazem jego polityki, która wzywała do poszanowania prawa do samostanowienia narodów – powiedział pułkownik Miguel Cisneros, asystent Dowódcy Garnizonu Sił Lądowych USA.

Dodajmy, że w ubiegłym roku przy Szkole Podstawowej nr 9 przy ul. Łukaszewicza postawiono nowy głaz, na którym zamontowano tablicę pamiątkową, poświęconą dr Franciszkowi Witaszkowi.

Fot: Andrzej Radwański (1-26), Joanna Żabierek/Urząd Miasta Poznania (27-40)

ZOBACZ TAKŻE: W Parku Wilsona stanął głaz – powrócił po blisko 100 latach i będzie upamiętniać ogród botaniczny