Wydarzenia, Kultura

O konsumpcjonizmie w Pireusie

20-06-2017 12:18   Redakcja

Zobacz komentarze (0) * Skomentuj

W Inkubatorze Kultury Pireus w ramach Malta Festival można oglądać wystawę słoweńskiego artysty Janeza Janšy, który nawiązuje do konsumpcjonizmu. Co odróżnia dzieło sztuki od przedmiotu codziennego użytku? Czy butelki są konceptualnym przekazem, wyrazem bezwstydnego samouwielbienia, czy – co gorsza – aktem politycznej propagandy? Czy zmiana nazwy to tylko kosmetyczny gest? Czy coca-cola smakowałaby inaczej, gdyby nazywała się Janez Janša? Odpowiedzi na te pytania można znaleźć w Pireusie.

Czy coca-cola smakowałaby równie słodko pod inną nazwą? Jednym z największych wyzwań gospodarki postfordowskiej było wytworzenie wśród nabywców poczucia, że nie są już traktowani jak anonimowy tłum, ale jak jednostki. W procesie tym niezwykle pomocna okazała się informatyzacja systemów produkcyjno-dystrybucyjnych. Do kluczowych haseł dzisiejszego marketingu i produkcji należy „masowa personalizacja”, czyli stosowanie elastycznych, wspomaganych komputerowo systemów produkcji, tak aby wytworzyć towar dostosowany do indywidualnych potrzeb kupujących. Jedna z jej odmian – najbardziej powierzchowna i najskuteczniejsza – nosi nazwę „personalizacji kosmetycznej” i polega np. na personalizacji opakowania: produktowi nadaje się imię klienta. Janez Janša, Janez Janša i Janez Janša wykorzystali ją w swoich ostatnich pracach, personalizując karty kredytowe, słoiki Nutelli i butelki Coca-Coli. „Personalizacja kosmetyczna” wpisuje się w ich obecne badania nad kategorią tożsamości i koncepcją ready made.

350 Janez Janša Bottles to popowy ready made, który w żartobliwy sposób stosuje i wypacza „personalizację kosmetyczną”. Artyści wykorzystują oferowaną przez The Coca-Cola Company możliwość personalizacji i zastępują oficjalną nazwę produktu nazwą „Janez Janša”. Proces ten został wypaczony, ponieważ Janez Janša to imię i nazwisko wskazujące na konkretne indywiduum, co więcej – imię i nazwisko wspólne dla czterech osób publicznych (trzech artystów i znanego słoweńskiego polityka). Napis został również nadrukowany na 350 butelkach – niewielkiej partii, która nie odpowiada koncepcji personalizacji charakterystycznej dla personalizacji masowej. Szczególny charakter 350 Janez Janša Bottles jako ready made polega na tym, że nie jest to masowo produkowany przedmiot zamieniony w dzieło sztuki przez akt jego podpisania, zmiany jego przeznaczenia czy przemieszczenia, ale efekt procesu, który jest całkowicie osadzony w obecnie stosowanych metodach produkcji i dystrybucji. Jak każdy inny klient artyści go „wyprodukowali”, podpisując po prostu formularz i przyjmując z góry ustalone warunki.

Niemniej, jak większość prac Janeza Janšy, Janeza Janšy i Janeza Janšy, ta zabawna interwencja rodzi również wiele niewygodnych pytań. Co odróżnia dzieło sztuki od przedmiotu codziennego użytku? Czy butelki są konceptualnym przekazem, wyrazem bezwstydnego samouwielbienia, czy – co gorsza – aktem politycznej propagandy? Czy zmiana nazwy to tylko kosmetyczny gest? Czy coca-cola smakowałaby inaczej, gdyby nazywała się Janez Janša?

Domenico Quaranta, włoski krytyk sztuki

---

Janez Janša 1, znany dawniej jako Emil Hrvatin – chorwacki teoretyk sztuki, reżyser interdyscyplinarnych przedstawień, dyrektor niezależnej organizacji Maska, zajmującej się działalnością wydawniczą, edukacyjną i produkcyjną (w latach 1999–2006 redaktor pisma teatralnego „Maska”). Reżyserował m.in. w Piccolo Teatro di Milano. Publikuje też eseje o współczesnym teatrze i sztukach wizualnych. Wydał książkę poświęconą pracy flamandzkiego artysty teatru, Jana Fabre`a.

Janez Janša 2, dawniej znany jako Davide Grassi – absolwent Akademii Sztuki w Mediolanie. Jego artystyczna działalność poświęcona jest m.in. nowym mediom i ich związkom z dylematami społecznymi.

Janez Janša 3, znany dawniej jako Žiga Kariž, absolwent Akademii Sztuki w Lublanie, w swoich pracach bada rolę mediów w tworzeniu indywidualnej i społecznej tożsamości.

W 2007 roku, trzech artystów wstąpiło w szeregi konserwatywnej Słoweńskiej Partii Demokratycznej (SDS) oraz oficjalnie przyjęło nazwiska Janez Janša, ponieważ tak dokładnie nazywał się ówczesny premier Słowenii. Wkrótce potem, 11 sierpnia 2007 roku, Janez Janša wziął ślub ze swoją narzeczoną Marcelą Okretič. Świadkiem panny młodej był Janez Janša, a świadkiem pana młodego – Janez Janša. Zaproszeni goście – przyjaciele i rodzina artystów – nie byli świadomi zmiany nazwisk, o której dowiedzieli się w trakcie ceremonii od Branko Franca Grošla, urzędnika stanu cywilnego w Ljubljanie. Akt Małżeństwa (Marriage Certificate) to pierwszy dokument, na którym widnieją wspólnie nazwiska i podpisy artystów Janeza Janšy, Janeza Janšy, i Janeza Janšy.

---

Wystawę można oglądać do środy włącznie w godz. od 14:00 od 20:00 w Inkubatorze Kultury "Pireus" przy ul. Głogowskiej 35 (róg Gąsiorowskich). Wstęp wolny.

Fot: Danuta S. ANAD

ZOBACZ TAKŻE: Malta Festival zagościł na Łazarzu. Kagyuma wystąpiły pod wierzbą w ogrodzie przy Potockiej

ZOBACZ TAKŻE: Śniadanie na dachu z widokiem na Poznań

ZOBACZ TAKŻE: Twórca "Sali Samobójców" i "Miasta 44" spotkał się z mieszkańcami pod wierzbą w Ogrodzie Łazarz

ZOBACZ TAKŻE: „To miejsce niezwykłe” - Agnieszka Holland odwiedziła Łazarz!